Moleculaire diagnostiek - uitvoering advies in tranche 2

Achtergrond

Begin 2020 heeft de Tweede Kamer een initiatiefnota ontvangen van de Kamerleden Sazias (50PLUS), Van den Berg (CDA) en Veldman (VVD) over de urgentie van de invoering van een uitgebreid persoonlijk profiel (kamerstuk 35 383). In september 2020 heeft het Zorginstituut een adviesaanvraag ontvangen van VWS. Deze adviesaanvraag heeft een bredere scope.

Advies Moleculaire Diagnostiek

In april 2021 heeft het Zorginstituut het advies ‘Moleculaire diagnostiek in de oncologie’ gepubliceerd. In dit advies heeft het Zorginstituut inzicht gegeven in bestaande knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen. De ambitie van het advies is om de moleculaire diagnostiek duurzaam in te richten binnen de standaard reguliere zorg. In het te creëren raamwerk moeten de effectiviteit en plaatsbepaling van nieuwe testen, en de toegankelijkheid en implementatie in de praktijk integraal en in onderlinge samenhang worden vormgegeven. De snelheid van de ontwikkelingen binnen de precisie-oncologie, en daarmee in moleculaire diagnostiek, verhogen namelijk op dit moment de druk op de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van ons zorgstelsel. De minister heeft het advies omarmd en in haar beleidsreactie een opdracht geformuleerd aan het Zorginstituut:

1. borgen toegankelijkheid verzekerde pakket;
2. werken aan een toekomstbestendige oplossing.

Het Zorginstituut heeft de uitvoering van deze opdracht uitgewerkt in een plan van aanpak. Vervolgens is de opdracht toegekend aan het Zorginstituut, die de regie heeft gekregen om de ambities met het veld verder uit te werken. 

Uitvoeringstraject

Het project wordt uitgevoerd in 3 deelprojecten:

1. effectiviteit en plaatsbepaling;
2. organisatie van zorg;
3. bekostiging.

De minister van VWS heeft het Zorginstituut nadrukkelijk de regierol gegeven. Het Zorginstituut gaat ervan uit dat elke partij vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid bijdraagt aan de invulling van het lerend raamwerk. Als partijen er gezamenlijk niet uit komen, dan zal het Zorginstituut als pakketbeheerder richting geven vanuit haar eigen instrumentarium.   

De inrichting van een data-infrastructuur valt buiten de scope van de opdracht. VWS onderneemt zelf de benodigde acties, in samenhang met reeds lopende programma’s.

Deelproject 1: effectiviteit en plaatsbepaling

De doelstelling van het eerste deelproject is om determinanten vast te stellen die zullen bijdragen aan een duurzame en dynamische systematiek voor de bepaling van de effectiviteit en plaatsbepaling van bestaande en nieuwe moleculaire diagnostiek. Er worden verschillende activiteiten ingezet om deze doelstelling  te behalen van, waaronder de oprichting van een Commissie ter Beoordeling van Oncologische Diagnostiek (CieBODx). Deze commissie komt tot landelijke afstemming over plaatsbepaling van moleculaire diagnostiek. Ook wordt er een lijst minimaal klinisch noodzakelijke testen Nederland opgesteld. Deze lijst zal de beroepsgroep van medisch oncologen helpen om de aangewezen diagnostiek aan te vragen op het juiste moment in het ziektebeloop voor iedere patiënt bij wie systemische behandeling wordt overwogen. Verder zet het Zorginstituut een groot onderzoek in dat moet gaan bijdragen aan het onderbouwen van het klinisch nut van tests en het bepalen van een optimale ordening van tests.

Deadline deelproject 1: september 2023.

Deelproject 2: organisatie van zorg

In deelproject 2 werken betrokken partijen onder leiding van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) aan het ontwikkelen van een kwaliteitsstandaard met een informatieparagraaf. De kwaliteitsstandaard bevat landelijke afspraken over de organisatie van moleculaire diagnostiek, zoals kwaliteitscriteria voor (complexe) moleculaire diagnostiek, de wijze waarop de moleculaire diagnostiek regionaal wordt ingericht en de manier waarop data- en gegevensuitwisseling plaatsvindt. De ontwikkeling van de kwaliteitsstandaard is op verzoek van VWS opgenomen op de Meerjarenagenda van het Zorginstituut.

Deadline deelproject 2: december 2022.

Deelproject 3: bekostiging

De doelstelling van het derde deelproject is het realiseren van een adequate en doelmatige bekostigingsstructuur. De minister van VWS heeft aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gevraagd om binnen 1 jaar antwoord te geven op de vraag over de noodzaak voor aanpassingen in de bekostigingssystematiek.

Deadline deelproject 3: september 2021.

Elk half jaar verschijnt er een voortgangsrapportage waarin implementeerbare resultaten gelijk worden gedeeld.

Eerste voortgangsrapportage

De eerste rapportage is begin maart 2022 gepubliceerd:

Eerste voortgangsrapportage uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek.

De rapportage bevat de volgende stukken:

1. voortgang in overzichtssheets;
2. bijlagen met toelichting over:
   • werkwijze advies Motie den Haan en Kuiken;
   • voorgenomen besluit wijziging bekostiging.   

De eerste maanden is er hard gewerkt aan het concretiseren van de voorstellen uit het advies. Deze voorstellen vormen al de eerste contouren van het raamwerk dat centraal staat. Tijdens de plenaire bijeenkomst op 27 januari 2022 hebben we met alle betrokkenen stil gestaan bij het hogere doel van het project, de stand van zaken en de invulling van de samenwerking. Van deze bijeenkomst is een verslag gemaakt:

Verslag plenaire bijeenkomst uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek 27 januari 2022.

Advies Motie WGS bij uitbehandelde fitte patiënt

Het Zorginstituut heeft het advies rondom de Motie Den Haan en Kuiken over de inzet van whole genome sequencing (WGS) bij uitbehandelde fitte patiënten geprioriteerd. In de bijlage van de eerste voortgangsrapportage schetsen we hoe we voor de zomer van 2022 willen komen tot dit advies.  

Bekostiging

Vanuit deelproject 3 ligt er een voorgenomen besluit om de bekostiging per 1 januari 2023 uit de diagnose-behandelcombinatie te halen en apart te bekostigen via een add-on.

Voor informatie

Voor vragen over dit project kunt u contact opnemen met het team Moleculaire Diagnostiek. Dat kan door een e-mail te sturen naar:
MoleculaireDiagnostiek@zinl.nl

Planning

Planning van het project en de deelprojecten

Stap in het proces	Datum
Start project Moleculaire diagnostiek - tranche 2	september 2021
Afronding deelproject 3: bekostiging	september 2021
Halfjaarlijkse bijeenkomst stakeholders	januari 2022
Eerste voortgangsrapportage	maart 2022
Extra bijeenkomst stakeholders	mei 2022
Halfjaarlijkse bijeenkomst stakeholders	juli-september 2022
Afronding deelproject 2: organisatie van zorg	september 2022
Tweede voortgangsrapportage	september 2022
Halfjaarlijkse bijeenkomst stakeholders	januari-maart 2023
Derde voortgangsrapportage	maart 2023
Halfjaarlijkse bijeenkomst stakeholders	juli-september 2023
Afronding deelproject 1: effectiviteit en plaatsbepaling	september 2023
Afronding tranche 2 met eindrapportage	september 2023

Betrokken partijen

• Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP)
• Nederlandse Vereniging van Medisch Oncologen (NVMO)
• Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)
• Vereniging Klinisch Genetische Laboratoriumdiagnostiek (VKGL)
• Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN)
• Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie (KMBP)
• Zorgverzekeraars Nederland (ZN)
• Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)
• Nederlandse Federatie Universitaire ziekenhuizen (NFU)
• Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK)