Uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek

Ambities voor moleculaire diagnostiek in Nederland

In het advies ‘Moleculaire diagnostiek in de oncologie’ hebben partijen de gezamenlijke ambitie uitgesproken om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van moleculaire diagnostiek in Nederland nog passender te maken. Het doel is om de uitgebreide moleculaire diagnostiek zo vroeg mogelijk in het reguliere ziekteproces beschikbaar te maken voor patiënten. Dit moet wel op een gecontroleerde wijze gebeuren. Daarom werken we aan een raamwerk waarin effectiviteit en plaatsbepaling van nieuwe testen samenhangen met de toegankelijkheid en implementatie in de praktijk. Daarbij is ook aandacht voor de organisatie en bekostiging van deze zorg. Het uitvoeringstraject loopt van september 2021 tot september 2023. Betrokken partijen leveren een bijdrage vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheid. VWS heeft aan het Zorginstituut gevraagd om regie te voeren en over de voortgang te rapporteren.

Eindrapportage (verwacht oktober 2023)

We leveren de eindrapportage naar verwachting op in het laatste kwartaal van 2023. Daarin is aandacht voor de mijlpalen (wat hebben we met elkaar bereikt) en de vervolgacties (wat is er nog nodig). Dit gaan we de komende maanden scherpstellen. 

Slotbijeenkomst

Het Zorginstituut gaat een afsluitende bijeenkomst organiseren met alle betrokken partijen. Deze bijeenkomst vindt naar verwachting plaats in oktober 2023. 

Kwaliteitsstandaard moleculaire diagnostiek

De betrokken partijen hebben met elkaar een kwaliteitsstandaard opgesteld met daarin deelmodules over samenwerking in het ziekenhuis en regionale samenwerking, en een implementatieplan. Op 1 juli 2023 ligt er volgens afspraak een definitieve versie klaar van de kwaliteitsstandaard. Deze ligt nu bij alle betrokken partijen ter autorisatie. We dienen de kwaliteitsstandaard aan het eind van de zomer in voor opname in het Register van Zorginstituut Nederland.

Derde voortgangsrapportage (13 april 2023)

De derde voortgangsrapportage bevat een overzicht van de voortgang in de maanden oktober 2022 tot en met maart 2023. De voortgang is toegelicht per deelproject in het document:

Derde voortgangsrapportage uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek.

Daarnaast is er 1 bijlage toegevoegd:

Tussentijdse rapportage NVVP-kwaliteitsstandaard.

Document financiële inbedding tumor- en erfelijkheidsonderzoek

Door de ontwikkelingen in de moleculaire diagnostiek voor classificatie en therapiekeuze zijn er nieuwe samenwerkingsvelden ontstaan. De wet -en regelgeving (WGBO vs. WBMV), kwaliteitssystemen, verslaglegging en financiering van de tumor- en erfelijkheidsdiagnostiek zijn verschillend. Dit leidt in de praktijk tot diverse knelpunten. Daarom is binnen deelproject 3 gewerkt aan het document:

Financiële inbedding moleculaire tumor- en erfelijkheidsdiagnostiek, categorie B en C.

Dit document geeft duidelijkheid aan zorgaanbieders, zorgvragers en zorgverzekeraars over het type diagnostiek, de indicatiestelling en de organisatie van deze zorg. Aan de hand van flowcharts en casusbeschrijvingen is toegelicht hoe in concrete situaties de financiële inbedding geïnterpreteerd moet worden. In de werkgroep zaten vertegenwoordigers van de NVVP, VKGN, VKGL, ZN en de NZa. De werkgroep heeft procesafspraken gemaakt over het beheer en onderhoud van het document.

Vragen en antwoorden

Het Zorginstituut geeft schriftelijk antwoord op vragen over de derde voortgangsrapportage aan partijen die geen officiële stakeholder zijn in het uitvoeringstraject, op verzoek van het ministerie van VWS. De vragen en antwoorden zijn terug te lezen in een notitie:

Derde voortgangsrapportage uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek - Q&A.

Tweede voortgangsrapportage (6 oktober 2022)

De tweede voortgangsrapportage moleculaire diagnostiek bevat een overzicht van de voortgang van het tweede halfjaar:

Tweede voortgangsrapportage uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek.

De voortgang is toegelicht per deelproject. Er zitten 2 bijlagen bij:

1. uitwerking van de Motie den Haan en Kuiken;
2. tussentijdse rapportage NVVP kwaliteitsstandaard.

Er zijn verschillende activiteiten in gang gezet om het raamwerk in te richten. Het komend jaar wordt bepalend. Daarin gaan we werken met het raamwerk om de beoogde beweging in gang te zetten. De inrichting van een data-infrastructuur blijft een belangrijk aandachtspunt. Op 12 mei 2022 was er een plenaire bijeenkomst, waarvan een verslag is gemaakt: 

Verslag tweede plenaire bijeenkomst uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek 12 mei 2022.

Vragen en antwoorden

Het Zorginstituut geeft schriftelijk antwoord op vragen over de derde voortgangsrapportage aan partijen die geen officiële stakeholder zijn in het uitvoeringstraject, op verzoek van het ministerie van VWS. De vragen en antwoorden zijn terug te lezen in een notitie:

Tweede voortgangsrapportage uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek - Q&A.

Eerste voortgangsrapportage (7 maart 2022)

De eerste voortgangsrapportage moleculaire diagnostiek bevat een overzicht van de voortgang tussen september 2021 en februari 2022:

Eerste voortgangsrapportage uitvoeringstraject Moleculaire diagnostiek.

De voortgang is toegelicht per deelproject. Er zitten 2 bijlagen bij:

1. toelichting werkwijze advisering Motie den Haan en Kuiken;
2. toelichting voorgenomen besluit wijziging bekostiging.

De eerste maanden is er hard gewerkt aan het concretiseren van de voorstellen uit het advies. Deze voorstellen vormen al de eerste contouren van het raamwerk dat centraal staat. Op 27 januari 2022 was er een plenaire bijeenkomst, waarvan een verslag  is gemaakt:

Verslag eerste plenaire bijeenkomst uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek 27 januari 2022.

Uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek

Het uitvoeringstraject wordt uitgevoerd in 3 deelprojecten:

1. effectiviteit en plaatsbepaling;
2. organisatie van zorg;
3. bekostiging.

De minister van VWS heeft het Zorginstituut nadrukkelijk de regierol gegeven. Het Zorginstituut gaat ervan uit dat elke partij vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid bijdraagt aan de invulling van het lerend raamwerk. Als partijen er gezamenlijk niet uit komen, dan zal het Zorginstituut als pakketbeheerder richting geven vanuit haar eigen instrumentarium.   

De inrichting van een data-infrastructuur valt buiten de scope van de opdracht. VWS onderneemt zelf de benodigde acties, in samenhang met programma’s die al lopen.

Aanleiding voor het uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek

Begin 2020 heeft de Tweede Kamer een initiatiefnota ontvangen over de urgentie van de invoering van een uitgebreid persoonlijk profiel (kamerstuk 35 383). In september 2020 heeft het Zorginstituut een adviesaanvraag ontvangen van VWS met een bredere scope. In april 2021 heeft het Zorginstituut het advies ‘Moleculaire diagnostiek in de oncologie’ gepubliceerd. Dit advies geeft inzicht in bestaande knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen. De ambitie is om de moleculaire diagnostiek duurzaam in te richten binnen de standaard reguliere zorg. In het te creëren raamwerk moeten de effectiviteit en plaatsbepaling van nieuwe testen, en de toegankelijkheid en implementatie in de praktijk integraal en in onderlinge samenhang worden vormgegeven. De snelheid van de ontwikkelingen binnen de precisie-oncologie, en daarmee in moleculaire diagnostiek, verhogen namelijk op dit moment de druk op de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van ons zorgstelsel. De minister heeft het advies omarmd en in haar beleidsreactie een opdracht geformuleerd aan het Zorginstituut:

1. borgen van toegang tot het basispakket van de zorgverzekering;
2. werken aan een toekomstbestendige oplossing.

Het Zorginstituut heeft de uitvoering van deze opdracht uitgewerkt in een plan van aanpak. Vervolgens is de opdracht toegekend aan het Zorginstituut, die de regie heeft gekregen om de ambities met het veld verder uit te werken.

Voor informatie

Voor vragen over dit project kunt u contact opnemen met het team Moleculaire Diagnostiek. Dat kan door een e-mail te sturen naar:
MoleculaireDiagnostiek@zinl.nl

Planning

Planning van het project

Stap in het proces	Datum
Start uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek	september 2021
Eerste plenaire bijeenkomst	januari 2022
Eerste voortgangsrapportage	maart 2022
Tweede plenaire bijeenkomst	mei 2022
Besluit NZa over bekostiging moleculaire diagnostiek	september 2022
Tweede voortgangsrapportage	september 2022
Derde plenaire bijeenkomst	december 2022
Derde voortgangsrapportage	april 2023
Deadline aanbieding kwaliteitsstandaard aan register	september 2023
Vierde plenaire bijeenkomst	oktober 2023
Einddatum uitvoeringstraject moleculaire diagnostiek, oplevering eindrapportage	oktober 2023

Betrokken partijen

• Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP)
• Nederlandse Vereniging van Medisch Oncologen (NVMO)
• Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT)
• Vereniging Klinisch Genetische Laboratoriumdiagnostiek (VKGL)
• Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN)
• Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie (KMBP)
• Zorgverzekeraars Nederland (ZN)
• Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)
• Nederlandse Federatie Universitaire ziekenhuizen (NFU)
• Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK)