Geriatrische revalidatiezorg is een vorm van geneeskundige zorg waarbij verblijf nodig is. Bij geriatrische revalidatie is een specialist ouderengeneeskunde (SO) verantwoordelijk voor de zorg voor de verzekerde.
Voor welke verzekerde?
Geriatrische revalidatiezorg (GRZ ) is bedoeld voor kwetsbare ouderen. Het doel is om hen te helpen terugkeren naar de thuissituatie om zo goed mogelijk deel te kunnen blijven nemen aan het maatschappelijk leven. Meestal krijgen zij GRZ nadat zij zijn opgenomen in een ziekenhuis voor een medisch specialistische behandeling. Bijvoorbeeld als gevolg van een beroerte, botbreuk of voor een nieuwe knie of heup.
Om voor GRZ in aanmerking te komen moet bij de verzekerde volgens de regelgeving sprake zijn van:
- kwetsbaarheid,
- complexe multimorbiditeit en
- afgenomen leerbaarheid en trainbaarheid.
Kwetsbaarheid
Er is sprake van kwetsbaarheid als de verzekerde moeilijk om kan gaan met lichamelijke of geestelijke belasting.
Complexe multimorbiditeit
Als de verzekerde meerdere ziekten, stoornissen, beperkingen of handicaps heeft, dan is er sprake van multimorbiditeit. We spreken van complexe multimorbiditeit als hierbij verlies van welbevinden is en het moeilijk is om te onderscheiden hoe de verschillende ziekten of beperkingen hier afzonderlijk aan bijdragen. Bij complexe multimorbiditeit is het effect van de behandeling van de afzonderlijke ziekten op het uiteindelijke welbevinden vaak anders dan verwacht. De behandelingen van de verschillende ziekten moeten daarom goed op elkaar afgestemd worden. De bij de verzekerde betrokken zorgverleners moeten dan de zorg onderling afstemmen om goede zorg te kunnen bieden.
Verminderde leerbaarheid
Niet alleen heeft de verzekerde behoefte aan een multidisciplinaire aanpak, maar ook moet de zorg zijn aangepast aan zijn individuele herstelmogelijkheden en trainingstempo. De zorgverleners moeten rekening houden met de verminderde mogelijkheden van de verzekerde.
Een verzekerde komt dus niet in aanmerking voor GRZ als hij bijvoorbeeld alleen fysiotherapie nodig heeft na behandeling van een beenbreuk in het ziekenhuis. Hij voldoet dan niet aan bovenstaande voorwaarden.
Wanneer is GRZ mogelijk?
GRZ is mogelijk in de volgende situaties:
- Als de verzekerde in een ziekenhuis heeft gelegen en de GRZ binnen een week hierop aansluit, of
- Als de verzekerde een acute aandoening heeft waardoor sprake is van acute stoornissen in de mobiliteit of afname van zelfredzaamheid en de verzekerde hiervoor medisch specialistische zorg heeft ontvangen.
Of de verzekerde op GRZ is aangewezen, moet blijken uit een geriatrische beoordeling (geriatrisch assessment).
De duur van geriatrische revalidatie bedraagt maximaal 6 maanden. In bijzondere gevallen kan de zorgverzekeraar een langere periode toestaan. Meer informatie over verblijf binnen de Zvw staat op de pagina 'Verblijf (Zvw)'.
Bij aanvang van GRZ moet sprake zijn van verblijf op grond van de Zorgverzekeringswet (Zvw). Als verblijf niet meer nodig is om verantwoorde zorg te kunnen bieden, dan kan de GRZ zonder verblijf (ambulant) worden voortgezet. De specialist ouderengeneeskunde (SO) blijft dan verantwoordelijk voor deze zorg.
Als verpleging of verzorging tijdens ambulante GRZ, dus in een thuissituatie, nodig is kan een aanvraag worden gedaan bij de zorgverzekeraar voor wijkverpleging. Lees meer over wijkverpleging op de pagina 'Wijkverpleging'.
Wlz-zorg en GRZ
Wanneer een verzekerde Wlz-zorg ontvangt, waarbij sprake is van verblijf met behandeling, dan is GRZ uit de Zvw niet mogelijk. De herstelgerichte behandeling wordt dan vanuit de Wlz geboden. Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) kan een indicatie afgeven voor zorgprofiel 'VV Herstelgerichte behandeling met verpleging en verzorging (ZZP 9b VV)'.
GRZ kan vanuit de Zvw worden geboden en bekostigd in alle andere gevallen van Wlz-zorg:
- verblijf waarbij geen behandeling wordt geboden of
- Wlz-zorg thuis in de vorm van volledig pakket thuis (vpt), een modulair pakket thuis (mpt) of met een persoonsgebonden budget (pgb) of een combinatie van mpt met pgb.
Afbakening GRZ met medisch specialistische revalidatie
GRZ is geen medisch specialistische zorg. GRZ is te onderscheiden van medisch specialistische revalidatie. Het is mogelijk dat niet meteen bij ontslag uit het ziekenhuis is vast te stellen of dat GRZ of revalidatie nodig is. Als met revalidatie is begonnen maar uit een geriatrisch assessment blijkt GRZ nodig, dan is overplaatsing mogelijk naar een instelling waar GRZ wordt geboden. Overplaatsing van GRZ naar medisch specialistische revalidatie is mogelijk als een revalidatiearts hiervoor een indicatie afgeeft.
Hulpmiddelen tijdens en na geriatrische revalidatiezorg
Belangrijk is om onderscheid te maken tussen outillagehulpmiddelen en individuele hulpmiddelen. Outillagehulpmiddelen zijn hulpmiddelen en voorzieningen die voor meerdere mensen (her)bruikbaar zijn. Een instelling die GRZ biedt, moet toegerust zijn om die zorg te bieden. Dat wil zeggen dat bepaalde voorzieningen (standaard) aanwezig moeten zijn, zoals outillage (uitrusting, materieel) voor het verblijf in de instelling en de zorg die daar wordt geboden.
Individuele hulpmiddelen zijn hulpmiddelen die niet of alleen na kostbare individuele aanpassingen door verschillende personen na elkaar te gebruiken zijn.
In de notitie 'Hulpmiddelen tijdens en na geriatrische revalidatiezorg' staat wanneer een hulpmiddel onderdeel is van de GRZ-zorg, en wanneer niet.
Regelgeving
Geriatrische revalidatiezorg staat beschreven in: artikel 2.5c Besluit zorgverzekering.