Veelbelovende zorg - Gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte intensive care (IC)-nazorg bij patiënten met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen

Via de subsidieregeling Veelbelovende zorg wordt onderzoek gesubsidieerd naar de (kosten)effectiviteit van gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg bij volwassen patiënten met een verhoogd risico op nieuwe of verergerde gezondheidsproblemen, als gevolg van de ziekte waarvoor ze zijn behandeld op de IC. Het project is gestart op 15 augustus 2021 voor een periode van 5 jaar en 5 maanden. Na afronding van het project worden de onderzoeksresultaten half januari 2027 ingediend bij Zorginstituut Nederland. Het Zorginstituut gebruikt deze onderzoeksgegevens om te beoordelen of gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg bij de genoemde patiëntgroep vergoed kan worden uit het basispakket van de zorgverzekering.

De aandoening en behandeling

Steeds meer mensen overleven de aandoening waarvoor ze zijn opgenomen op de IC. Ongeveer de helft van hen ervaart maanden tot jaren na IC-opname allerlei lichamelijke, cognitieve en mentale problemen, zoals vermoeidheid, spierzwakte, geheugen- en concentratieproblemen, of post-traumatische stress. Hiervoor is vaak nog weinig aandacht, of klachten worden niet herkend, waardoor voormalig IC-patiënten niet de juiste nazorg krijgen.

De gestructureerde IC-nazorg bestaat uit de volgende stappen:

patiënt met een verhoogd risico wordt geselecteerd;
bij ziekenhuisontslag krijgt deze patiënt een persoonsgericht behandelplan voor de eerste 3 maanden mee;
invullen van vragenlijsten over lichamelijk, mentaal en cognitief functioneren;
de IC-verpleegkundige bereidt het bezoek van de patiënt aan de IC-nazorgpoli voor aan de hand van de resultaten van de vragenlijsten en de medische voorgeschiedenis;
de intensivist en IC-verpleegkundige stellen, in samenspraak met de patiënt, een doel- en persoonsgericht (langetermijn)behandelplan op tijdens het bezoek aan de IC-nazorgpoli;
multidisciplinair overleg over het behandelplan;
(indien nodig) aanvullende (para)medische diagnostiek en zorg.

Daarnaast is er een uitgebreide overdracht aan de huisarts, bij wie de coördinatie van zowel het korte- als lange-termijn behandelplan ligt. De onderzoeksgroep verwacht dat gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg, met vroegtijdig doorverwijzen naar de juiste zorgverleners, tot betere gezondheidsuitkomsten en lagere zorgkosten leidt.

Het onderzoek

Het onderzoek is een multicenter onderzoek waarin de (kosten)effectiviteit van gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg wordt vergeleken met die van ongestructureerde nazorg. Aan het prospectieve, gerandomiseerde deel van het onderzoek nemen 1210 patiënten deel met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen als gevolg van de ziekte waarvoor ze zijn behandeld op de IC (vastgesteld met een predictiemodel). Van hen krijgen 770 patiënten gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg. 440 patiënten krijgen ongestructureerde nazorg. Daarnaast wordt vergeleken met 1040 historische controlepatiënten.

Het doel van het onderzoek is om te bepalen of gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg de kwaliteit van leven en metaal functioneren 1 jaar na IC-opname verbetert. De hypothese is dat bij gestructureerde IC-nazorg de kwaliteit van leven gemeten met de EQ-5D gemiddeld 0,074 punt meer verbetert dan bij ongestructureerde nazorg. Het mentaal functioneren gemeten met de HADS zou gemiddeld 1,21 punt moeten verbeteren. Ook wordt gekeken naar de positieve effecten van gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg op andere uitkomstmaten en of het kosteneffectief is.

Het onderzoek wordt geleid door Radboudumc (Nijmegen).

Beoordeling stand van de wetenschap en praktijk

Zorg wordt alleen vergoed vanuit het basispakket, als het ten minste even effectief is als de gebruikelijke zorg in Nederland. Oftewel de zorg moet voldoen aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk. Na het afronden van het onderzoek en het verkrijgen van de onderzoeksresultaten, start het Zorginstituut met de beoordeling. Op basis van alle gepubliceerde onderzoeksresultaten, beoordeelt het Zorginstituut binnen 6 maanden, of gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg bij volwassen patiënten met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen voldoet aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk’ en of de (meer)kosten van de behandeling acceptabel zijn.

Op dit moment voldoet gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte IC-nazorg bij volwassen patiënten met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen, als gevolg van de ziekte waarvoor ze zijn behandeld op de IC, nog niet aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk’. De behandeling mag daarom nog niet uit de basisverzekering van de Zvw vergoed worden.

Voor informatie

Vragen kunt u per e-mail stellen aan het Zorginstituut, team Veelbelovende zorg: veelbelovendezorg@zinl.nl.

Planning

Planning tot aan de publicatie van het standpunt
Stap in het proces	Datum
Looptijd Veelbelovende zorg-project	15 augustus 2021 – 15 januari 2027
Beoordelingsperiode ‘stand van de wetenschap en praktijk’	medio januari 2027 – medio juli 2027
Publicatie standpunt	medio juli 2027

Betrokken partijen

Nederlands Huisarts Genootschap (NHG)
Koninklijke Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF)
Nederlandse Verenigingen voor Intensive Care (NVIC)
Vereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland, afdeling intensive care (V&VN-IC)
FCIC/IC Connect
Zorgverzekeraars Nederland (ZN)