Passende zorg voor mensen met aanhoudende lichamelijke klachten (ALK)
Zorginstituut Nederland onderzoekt samen met zorgpartijen, cliënten en verzekeraars hoe de zorg zo passend mogelijk kan worden ingezet voor mensen met aanhoudende lichamelijke klachten (ALK). Het doel is om knelpunten weg te nemen in de zorg voor mensen met deze aandoeningen. Het Zorginstituut ondersteunt in dit proces.
Zorg voor mensen met ALK
Mensen met aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) hebben last van klachten die lang duren en veel invloed hebben op het dagelijks leven, of hier nu een verklaring voor is of niet. Mensen met ALK kunnen last hebben van veel verschillende soorten klachten, zoals darmklachten, hoofdpijn of vermoeidheid. Het gaat daarom om een groot aantal patiënten. Er is dan ook niet 1 behandeling voor deze aandoening. Mensen ontvangen zorg van verschillende zorgverleners of hulpverleners, zoals de huisarts, de medisch specialist of een professional uit het sociaal domein.
We spreken bij dit onderwerp van de pakketagenda passende zorg over zorg voor mensen met ALK. En niet meer over mensen met SOLK: somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. De term SOLK is verouderd. Met partijen uit het veld is afgesproken om alleen nog de term ALK te gebruiken.
Knelpunten in de zorg voor ALK
Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars ervaren meerdere knelpunten in de zorg voor ALK. Het Zorginstituut helpt hen met het in kaart brengen van de knelpunten, door alle organisaties te betrekken. In februari 2024 deden wij een schriftelijke uitvraag naar knelpunten in de zorg voor mensen met ALK. Het doel hiervan was om de belangrijkste knelpunten te verzamelen. Daaruit blijkt dat de volgende knelpunten het meeste prioriteit hebben bij de partijen:
- ‘Onvoldoende kennis van de zorgverlener over ALK, behandelingen en vergoedingen’
- ‘Gebrek aan vergoeding voor multidisciplinair overleg tussen domeinen/lijnen’
- ‘Ondoelmatige inzet van intensieve zorg (zoals medisch-specialistische revalidatie) door onvoldoende goede toeleiding of diagnostiek bij ALK-patiënt’
- ‘Zorgcoördinatie van de ALK-patiënt is niet helder belegd’
Lees de volledige rapportage over de knelpunten die partijen in de zorg voor ALK ervaren.
Advies van de Kwaliteitsraad
De Kwaliteitsraad (KR) van het Zorginstituut heeft de knelpuntenanalyse en reacties te bekeken en geadviseerd over het vervolg. De KR adviseert om:
- mee om te werken aan eenduidigheid en samenhang in (bestaande) kwaliteitsdocumenten, zoals standaarden en richtlijnen over de zorg voor ALK;
- dat dit gebeurt in 1 gezamenlijke ALK-standaard; en
- dat bij de uitwerking van dit onderwerp alle domeinen betrokken worden: medische zorg, geestelijke gezondheidszorg (ggz) en het sociaal domein.
Pakketagenda
Passende zorg voor mensen met ALK staat op de pakketagenda passende zorg 2023-2025. Zorginstituut Nederland heeft samen met vertegenwoordigers van zorgprofessionals, cliënten en zorgverzekeraars een pakketagenda opgesteld. Hierop staan onderwerpen die passende zorg moeten bevorderen en niet-passende zorg moeten tegengaan. Dat is zorg die niet effectief is voor de patiënt. De verwachte winst van de pakketagenda zit vooral in betere inzet van schaars beschikbare personeel. Dat heeft een positief effect op de houdbaarheid en toegankelijkheid van de zorg. Ook de uitvoering van de pakketagenda wordt samen gedaan. Dit is afgesproken in het Integraal Zorgakkoord (IZA).
Het Zorginstituut levert samen met betrokken partijen op 1 oktober 2024 een plan van aanpak op met een taakverdeling voor het onderwerp zorg voor ALK. Dat doen we op basis van de belangrijkste knelpunten die zijn geformuleerd met de betrokken partijen. Partijen zijn verder vrij om zelf een plan van aanpak op te stellen voor de knelpunten die hierin niet geprioriteerd zijn.
Lees meer over pakketagenda passende zorg 2023-2025.
Vervolg
Het Zorginstituut informeert het bestuurlijk overleg (BO) IZA over de voortgang van de uitvoer van de pakketagenda. Het Zorginstituut gaat monitoren of en hoe het plan van aanpak wordt uitgewerkt en uitgevoerd door veldpartijen.
Voor informatie
Hebt u vragen over deze beoordeling? Dan kunt u een e-mail sturen naar:
Anne Bijlsma
E-mail: abijlsma@zinl.nl
Planning
| Stap in het proces | Datum |
|
Start dossier |
vierde kwartaal van 2023 |
|
Start analyse van knelpunten |
eerste kwartaal van 2024 |
|
Bespreking van de analyse en advies van de Kwaliteitsraad (KR) |
tweede kwartaal van 2024 |
| Publicatie resultaten van analyse | tweede kwartaal van 2024 |
| Opstellen plan van aanpak | derde kwartaal van 2024 |
| Uitvoer plan van aanpak | vanaf vierde kwartaal van 2024 |
Betrokken partijen
- Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
- Netwerk Aanhoudende Lichamelijke Klachten (NALK)
- Zorgverzekeraars Nederland (ZN)