Standpunt hyperbare zuurstoftherapie (HBOT)

Hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) is een behandeling waarbij aan een patiënt via een masker of een kap 100% zuurstof wordt gegeven in een ruimte met verhoogde druk. Als de patiënt in de drukcabine zuurstof onder druk inademt, zal er meer zuurstof in het bloed oplossen. HBOT wordt van oudsher ingezet ter behandeling van decompressieziekte of caissonziekte bij duikers en bij koolmonoxidevergiftiging. Ook voor andere aandoeningen, die zich kenmerken door (een verondersteld) zuurstofgebrek in de weefsels, wordt HBOT toegepast.

Het Zorginstituut heeft in 2009 in een standpunt vastgelegd bij welke indicaties HBOT wel een te verzekeren prestatie is ingevolge de Zorgverzekeringswet (Zvw) en bij welke indicaties dat niet het geval is. Dit standpunt geldt nog steeds.

Protocollen ter bevordering van gepast gebruik van zorg
De Nederlandse Vereniging voor Hyperbare Geneeskunde (NVvHG) heeft voor een aantal van de al (vanaf 2009) tot het basispakket behorende indicaties voor HBOT landelijke protocollen opgesteld teneinde gepast gebruik van deze zorg te bevorderen. Deze protocollen (opgesteld in 2019 of in de jaren daarvoor)) geven een onderbouwing en aanscherping van de betreffende indicatiegebieden. De zorgverzekeraars kunnen deze informatie, en de in het protocollen opgenomen kwaliteitscriteria betrekken bij de inkoop van HBOT.

Hieronder geven wij een opsomming van de positief beoordeelde (verzekerde) indicaties voor HBOT en de daarop van toepassing zijnde protocollen.

Verzekerde indicaties HBOT

HBOT voldoet bij een aantal indicaties aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’. Bij deze indicaties, die zijn opgesomd in het eerder genoemde standpunt uit 2009, is HBOT een te verzekeren prestatie ingevolge de Zvw, te weten:

  • Decompressieziekte en gasembolieën
    Bij deze aandoeningen wordt van oudsher HBOT toegepast. Discussie over gepast gebruik van zorg bij deze indicaties zijn er niet. Een afzonderlijk protocol is voor deze indicaties dan ook niet vastgesteld.
  • Koolmonoxide-intoxicatie
    Het protocol 'HBOT bij koolstofmonoxide vergiftiging' is hierop van toepassing.
    De in het protocol opgenomen indicatievoorwaarden komen in de plaats van de toevoeging die in het standpunt uit 2009 bij de indicatie koolmonoxide vergiftiging is geplaatst (namelijk “in geval van: verlaagd bewustzijn bij opname, zwangerschap of klinische neurologische, cardiale, pulmonale of psychische symptomen”).
  • Weke delen infecties anaëroob of gemengd (uitsluitend ernstige, levensbedreigende infecties zoals gasgangreen of necrotiserende fasciitis)
    Het protocol 'HBOT bij necrotiserende weke delen infecties' is hierop van toepassing.
  • Crush letsels, andere acute traumatische ischemie met gecompromitteerde circulatie, compartimentsyndroom, replantatie extremiteiten, huid- en myocutane plastieken met gecompromitteerde circulatie
    Het protocol 'HBOT bij acute weke delen ischemie' is hierop van toepassing.
  • Diabetische voetulcera
    Het protocol 'HBOT bij diabetische patiënten met voetulcera' is hierop van toepassing.
  • (Osteo)radionecrose (ongeacht in welk gebied zich dit bevindt) en radiatiecystitis, proctitis en enteritis
    Het protocol 'HBOT bij (osteo-)radionecrose' is hierop van toepassing.
  • Chronische therapie refractaire osteomyelitis
    Het protocol 'HBOT bij chronische therapie refractaire osteomyelitis' is hierop van toepassing.

Niet-verzekerde indicaties HBOT

Voor een aantal indicaties heeft het Zorginstituut in 2009 vastgesteld dat HBOT niet voldoet aan ‘de stand van de wetenschap en praktijk’. HBOT bij deze indicaties is daarom geen te verzekeren prestatie ingevolge de Zvw. Kortheidshalve verwijzen wij naar de opsomming in dit standpunt.