Evaluatierapport PCSK9-remmers (evolocumab en alirocumab) bij hypercholesterolemie

In 2016 bracht Zorginstituut Nederland 2 GVS-adviezen uit over de cholesterolverlagers evolocumab (Repatha®) en alirocumab (Praluent®) bij hypercholesterolemie (hoog cholesterol). De afgelopen jaren heeft het Zorginstituut het gebruik van deze zogeheten PCSK9-remmers geëvalueerd. 

Voorwaarden gebruik evolocumab en alirocumab

Naar verwachting komen tussen de 13.000 en 21.000 patiënten in aanmerking voor behandeling met evolocumab en alirocumab. Vanwege de hoge kosten van PCSK9-remmers zijn deze alleen voor specifieke patiëntgroepen, wanneer de maximale dosering statines en ezetimib een onvoldoende cholesterolverlagend effect geven. Daarnaast mogen deze middelen alleen in combinatie met statine en ezetimib worden ingezet als de patiënt niet statine-intolerant is. Dat betekent dat de patiënt de statine kan verdragen. De verwachte totale kosten bedragen tussen de €82 miljoen en €120 miljoen per jaar. Voor deze middelen zijn financiële afspraken gemaakt door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Doel evaluatie

In deze evaluatie hebben we voor de jaren 2016 tot en met 2019 gekeken of het werkelijk aantal gebruikers van evolocumab en alirocumab en de bijbehorende kosten binnen de geschatte aantallen en kosten blijven. Daarnaast is onderzocht of evolocumab en alirocumab op een doelmatige manier worden ingezet. 

Resultaten evaluatie

Uit de evaluatie blijkt dat er voor een deel van de patiënten in de onderzochte periode sprake is van niet-gepast gebruik. Bij deze patiëntengroep wordt niet voldaan aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor evolocumab en alirocumab. De belangrijkste uitkomsten van de evaluatie zijn:

  • Bij een aanzienlijk deel van de statine-intolerante patiënten is de intolerantie niet vastgesteld op basis van de door de beroepsgroep vastgestelde methode. 
  • We constateren dat er onduidelijkheid is over het te volgen beleid voor de statine-tolerante patiënten. 
  • Volgens de geldende voorwaarden moeten PCSK9-remmers altijd gebruikt worden in combinatie met ezetimib. Uit de evaluatie blijkt dat bijna alle PCSK9-remmer gebruikers een ezetimib recept ophalen bij de apotheek. Bij een groot deel gebeurt dit echter niet vaak genoeg. Bij hen is er waarschijnlijk geen sprake van continu gebruik van ezetimib gedurende de PCSK9-remmer behandeling.

Vervolg

Het Zorginstituut heeft een aantal aanbevelingen opgesteld voor veldpartijen naar aanleiding van de resultaten. Dit zijn de belangrijkste:

  1. De beroepsgroep kan meer helderheid geven over het statine-beleid in de diverse richtlijnen die gehanteerd worden. Dit omdat de richtlijnen nu niet eenduidig lijken op dit punt. 
  2. Voor behandelaren is het belangrijk om alert te zijn en te blijven op de juiste registratie en vaststelling van statine-intolerantie.