Beoordeling van niet-geconserveerde oogdruppels

In 2002 heeft het College voor Zorgverzekering (CVZ, de voorganger van Zorginstituut Nederland), op verzoek van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), een beoordeling uitgevoerd over de positie van niet-geconserveerde oogdruppels in het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). De geconserveerde en niet-geconserveerde oogdruppels werden toen in zijn algemeenheid als onderling vervangbaar beschouwd en zijn daarom in hetzelfde cluster opgenomen in het GVS. Dat is herzien. Na de beoordeling hebben een aantal oogdruppels een andere vergoedingsstatus gekregen in het GVS.

Aanleiding van de beoordeling

Na het ontvangen van meerdere brieven van behandelaren en patiënten heeft de minister van VWS het CVZ gevraagd om te beoordelen of de eigenschappen van deze conserveermiddelen kunnen leiden tot een klinisch relevant verschil. 

Conclusie van het Zorginstituut uit 2002

De Commissie Farmaceutische Hulp (CFH) van het CVZ kwam tot de conclusie dat voor bepaalde groepen van patiënten de conserveermiddelvrije geneesmiddelen een duidelijk therapeutisch voordeel hebben boven de geconserveerde oogdruppels. De conserveermiddelen veroorzaken bij deze groep patiënten namelijk bijwerkingen die hun gezichtsvermogen zo beperken, dat zij problemen hebben bij het dagelijks functioneren. Het gaat hierbij om de volgende situaties:

  • Als de patiënt een aangetoonde allergische reactie heeft op het conserveermiddel in de oogdruppel. 
  • Als conserveermiddelen bij een bepaalde situatie niet toegepast mogen worden, zoals na perforerende hoornvliestransplantaties en corneabeschadigingen.
  • Bij chronisch en frequent gebruik van oogdruppels. Dit is met name bij het droge oogsyndroom en glaucoom, waarbij het conserveermiddel kan leiden tot bijwerkingen.

Op basis van deze bevindingen hebben een aantal oogdruppels in 2002 een andere vergoedingsstatus gekregen in het GVS.

Dit advies komt uit het archief en was eerder niet meer online beschikbaar. Omdat het Zorginstituut regelmatig vragen ontvangt over de niet-geconserveerde oogdruppels, is dit advies in september 2023 weer online toegankelijk gemaakt.

Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS)

Niet-geconserveerde oogdruppels zijn extramurale geneesmiddelen. Extramurale geneesmiddelen zijn medicijnen voor thuisgebruik, die op recept van een arts verkrijgbaar zijn bij de apotheek. Ze worden alleen vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering als ze in het GVS staan. De hoogte van de vergoeding hangt af van de lijst waarop ze staan. Onderling vervangbare geneesmiddelen worden geclusterd op bijlage 1A. Hiervoor kan een vergoedingslimiet gelden. Unieke geneesmiddelen komen op bijlage 1B. Hiervoor geldt geen vergoedingslimiet. Er kunnen ook nadere voorwaarden gelden voor vergoeding. Dan komt een medicijn ook op bijlage 2.

Het Zorginstituut maakt een beoordeling en stuurt daarna een advies aan de minister van VWS. De minister neemt de uiteindelijke beslissing om het medicijn wel of niet te vergoeden uit het basispakket van de zorgverzekering.