Gelijke toegang voor iedere patiënt tot medisch-specialistische revalidatiezorg

Vanaf nu hebben patiënten gelijke toegang tot medisch-specialistische revalidatiezorg, omdat het Zorginstituut in een standpunt duidelijker heeft vastgesteld wat die zorg inhoudt en welke patiënten die zorg nodig kunnen hebben. Ongeveer 200.000 patiënten per jaar in Nederland krijgen medisch-specialistische revalidatiezorg (MSR).

De foto toont een vrouw met een zuurstofslangetje in haar neus die achter een rollator door de gang van een ziekenhuis of revalidatiecetrum loopt. Het slangetje zit met een witte pleister vastgeplakt onder haar hals en loopt naar een kleine zuurstoftank die wordt vastgehouden door de verpleegster in een wit met geel uniform die links naast haar loopt.
Beeld: ©ANP

Op basis van het eerdere standpunt uit 2015 was voor veel zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties onduidelijk welke patiënt wanneer in aanmerking komt voor medisch-specialistische revalidatiezorg. Die onduidelijkheid leidde soms tot geschillen. Met dit nieuwe standpunt en een bijbehorende handleiding komt daar verandering in.

Handleiding met indicatiecriteria

Revalidatieartsen beschikken voortaan over een handleiding met 4 indicatiecriteria. Daarmee kunnen zij alle patiënten op dezelfde manier beoordelen wie aanmerking komt voor vergoeding van intensieve medisch-specialistische revalidatiezorg uit het basispakket van de zorgverzekering. De handleiding is opgesteld door Zorginstituut Nederland in samenspraak met organisaties van revalidatieartsen, patiënten en zorgverzekeraars. Deze partijen gaan de handleiding verder uitwerken tot een kwaliteitsstandaard. Een kwaliteitsstandaard bevat afspraken over hoe de revalidatiearts bij iedere patiënt dezelfde indicatiecriteria op de juiste wijze hanteert, zodat iedere patiënt de best passende zorg krijgt.

Zelfredzaam na intensieve behandeling door revalidatieteam

Bij een intensieve medisch-specialistische revalidatiebehandeling werkt een revalidatiearts samen met een revalidatieteam van gespecialiseerde zorgverleners uit verschillende vakgebieden. Zo’n team kan bijvoorbeeld bestaan uit een psycholoog, orthopedagoog, fysiotherapeut, ergotherapeut of logopedist. Het doel van een medisch-specialistische revalidatiebehandeling is dat iemand zichzelf weer goed leert redden, zelf controle kan nemen en weer kan deelnemen aan de maatschappij.

4 indicatiecriteria voor gelijke beoordeling

De handleiding voor revalidatieartsen bevat 4 criteria om bij iedere patiënt op vergelijkbare wijze te kunnen beoordelen of iemand in aanmerking komt voor intensieve medisch-specialistische revalidatiebehandeling.

  1. De revalidatiearts beoordeelt of sprake is van voor revalidatiezorg relevante medische of psychische problemen.
  2. De revalidatiearts beoordeelt op gestandaardiseerde wijze de ernst van deze medische of psychische problemen.
  3. De revalidatiearts gaat na wat het resultaat is geweest van eerdere behandelingen in de eerste lijn, bijvoorbeeld bij de fysiotherapeut (stepped care).
  4. De revalidatiearts maakt een behandelplan en inschatting van de behandelduur.

Stepped care: niet zwaarder behandelen dan noodzakelijk

Bij sommige aandoeningen moet een patiënt eerst zijn behandeld in de eerste lijn, bijvoorbeeld bij een fysiotherapeut, ergotherapeut of psycholoog, voordat hij in aanmerking komt voor een behandeling bij de revalidatiearts. Dit noemen we ook wel stepped care. Dat is een stapsgewijze manier van behandelen, waarbij de patiënt niet zwaarder wordt behandeld dan noodzakelijk. De patiënt ontvangt dan eerst de meest eenvoudige behandeling die past bij de aandoening of klachten, meestal bij één van de zorgverleners uit de eerste lijn, bijvoorbeeld bij de fysiotherapeut. Werkt dat onvoldoende, dan kan een tweede of derde zorgverlener uit de eerste lijn mee gaan behandelen. Als het effect dan nog steeds uitblijft, dan kan een patiënt in aanmerking komen voor een zwaardere behandeling bij de revalidatiearts in het ziekenhuis of revalidatiecentrum. Dit sluit goed aan bij de visie: de juiste zorg op de juiste plek.

Apart standpunt MSR als herstelzorg na kanker

MSR als herstelzorg na kanker wordt op dit moment vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Maar het Zorginstituut heeft al eerder vastgesteld dat er te weinig kennis is over de effectiviteit van die herstelzorg en dat meer onderzoek nodig is. Daarom krijgt dit prioriteit in het samenwerkingsverband Zorgevaluatie en Gepast Gebruik (ZE&GG), waarin partijen gezamenlijk streven naar gepast gebruik van zorg. Voorafgaand aan de start van het onderzoek brengt het Zorginstituut een apart standpunt uit over MSR als herstelzorg na kanker.

Over Zorginstituut Nederland

Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.