Zorgkosten stijgen flink in 2023
De kosten van het basispakket van de zorgverzekering stijgen in 2023 met 6,5% naar een totaal van € 54,8 miljard. In de langdurige zorg stijgen de kosten met 9,2% nog meer naar een totaal van € 32,6 miljard. Dat verwacht Zorginstituut Nederland op basis van de eerste kwartaalcijfers van het jaar.
Inflatie raakt alle zorgsectoren
De zorgkosten stijgen in 2023 harder dan de langjarig gemiddelden van 3,8% voor het basispakket en 6,8% voor de langdurige zorg. De oorzaak hiervoor ligt vooral in de inflatie. Hierdoor stijgen de prijzen en lonen in alle zorgsectoren. De grootste kostenpost voor het basispakket, de medisch-specialistische zorg, stijgt met 7% naar een totaal van € 28,6 miljard.
Passende-zorginitiatieven terug te zien in kosten huisartsenzorg
De kosten van de huisartsenzorg stijgen zelfs met 10%. Dat heeft voor een deel te maken met passende-zorginitiatieven die zijn opgestart vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA). Een van de IZA-afspraken is dat huisartsen meer tijd moeten vrijmaken voor hun patiënten. Zodat het “goede gesprek” in de spreekkamer gevoerd kan worden. Andere doelen van de afspraak zijn om het werkplezier van huisartsen te verhogen en samenwerking met het netwerk te verbeteren. Doordat huisartsen meer tijd moeten vrijmaken voor hun patiënten, stijgen de kosten in 2023 met € 75 miljoen.
Milde kostenstijging apothekersgeneesmiddelen deels te verklaren door nieuwe maatregelen
De kosten voor extramurale geneesmiddelen stijgen met 2,2% minder hard dan voorgaande jaren. Dat zijn geneesmiddelen die patiënten op doktersrecept ophalen bij de apotheek. De milde stijging is deels te verklaren door 2 beleidsmaatregelen van de overheid. De eerste maatregel is dat minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) op basis van een pakketadvies van het Zorginstituut heeft besloten om vitamine D vanaf 2023 niet langer uit het basispakket te vergoeden. Omdat deze voedingssupplementen relatief goedkoop zijn, is het niet noodzakelijk om ze te verzekeren. De uitgaven per jaar zijn hierdoor € 129 miljoen lager. Zonder deze maatregel zou de totale stijging 4,7% zijn geweest. Ten tweede heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de wijze van financiering aangepast van geneesmiddelen met geïndividualiseerde distributievorm (GDV). Dat zijn geneesmiddelen die per innamemoment worden verpakt, bijvoorbeeld in een medicatierol, zodat patiënten op de juiste manier meerdere geneesmiddelen kunnen innemen. Deze maatregel moedigt uiteindelijk doelmatig en bewust medicijngebruik aan en leidt naar verwachting tot lagere kosten. Maar het totale effect is moeilijk in te schatten.
Steeds meer cliënten in de langdurige ggz
De langdurige geestelijke gezondheidszorg (ggz) is met 12,3% de grootste kostenstijger in de langdurige zorg. Sinds 2021 is de Wet langdurige zorg (Wlz) opengesteld voor volwassenen die hun leven lang intensieve ggz nodig hebben. Daardoor krijgen steeds meer mensen deze zorg vergoed vanuit de Wlz in plaats vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In 2023 zijn er 4690 mensen extra met een ggz-wonenprofiel. Dat is een stijging van 21%. Zij ontvangen langdurige zorg, zoals begeleiding, dagbesteding, verzorging of psychologische behandeling. Zij kunnen die zorg thuis ontvangen, maar ook op een woonplek bij een zorgaanbieder.
Zorgcijfersdatabank
Het Zorginstituut verzamelt en analyseert de kosten in de zorg. Ieder kwartaal publiceren we op de website Zorgcijfersdatabank de voorlopige cijfers over de kostenontwikkelingen in de zorg. Dit doen we voor de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Deze cijfers helpen de overheid en verschillende organisaties in de zorg bij het ontwikkelen en evalueren van beleid. Zodat zij beter kunnen sturen op passende zorg.