Sjaak Wijma, Zorginstituut: “Coalitieakkoord schetst duidelijke opgave voor Passende zorg”
Het nieuwe kabinet kiest voor Passende zorg. In het coalitieakkoord staat dat deze aanpak voortaan de norm is om zorg voor iedereen goed en toegankelijk te houden. “Met Passende zorg staan we als samenleving voor de uitdaging om de zorg goed te regelen, met elkaar en binnen het beschikbare budget,” aldus bestuursvoorzitter Sjaak Wijma van het Zorginstituut in een eerste reactie.
Steeds meer steun voor Passende zorg
Samen met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en steeds meer zorgpartijen werkt het Zorginstituut al ruim een jaar aan de fundamenten van Passende zorg. In het advies ‘Samenwerken aan Passende zorg: de toekomst is nú’ presenteerden het Zorginstituut en de NZa eind 2020 Passende zorg als aanpak om de zorg voor iedereen goed en toegankelijk te houden, zonder grote kosten- en premiestijgingen.
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
Corona heeft de dreigende crisis in de zorg volop in de schijnwerpers geplaatst. De toegankelijkheid van zorg wordt bedreigd door een chronisch personeelstekort, steeds meer dure geneesmiddelen en een toenemend aantal mensen dat door ouderdom of leefstijl meerdere ziektes heeft. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) becijferde afgelopen najaar dat als er niets verandert, elke Nederlander binnen 2 generaties 3 keer zoveel betaalt voor zorg als nu, en ook dat 1 op de 3 Nederlanders in de zorg moet werken om voldoende handen aan het bed te hebben.
“De zorg anders organiseren”
“Passende zorg gaat niet om minder of meer, maar om het ánders organiseren van zorg,” aldus Wijma. “Als samenleving staan we ook voor andere uitdagingen, zoals klimaat en woningbouw, die veel geld gaan kosten. Dat vraagt om een andere aanpak om de zorg goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. Die aanpak is Passende zorg.”
De 4 principes van Passende zorg
Centraal bij Passende zorg staan 4 principes voor de organisatie en het aanbieden van zorg. In het coalitieakkoord staan ze letterlijk opgesomd, te weten Passende zorg:
- is effectieve zorg (die overbehandeling voorkomt);
- is gericht op gezondheid, functioneren en kwaliteit van leven;
- komt tot stand tussen patiënt en zorgverlener;
- wordt zo dichtbij mogelijk georganiseerd.
De 4 principes vormen het uitgangspunt bij het opnieuw organiseren van de zorg. Van het vaststellen welke zorg wordt vergoed en de financiering ervan, tot het gesprek tussen patiënt en arts over welke zorg gepast is en op welke plek die wordt gegeven: zoveel mogelijk dichtbij. Wijma: “Passende zorg gaat ons gedrag en hoe wij naar de zorg kijken veranderen. Het maakt de weg vrij voor meer samenwerking in de zorg. Nu nog blijven veelbelovende pilots, programma’s en plannen voor betere zorg te vaak beperkt tot het ziekenhuis, de huisartsenpraktijk of regio waar ze zijn ontwikkeld.”
Bewust je behandeling kiezen
Volgens Wijma zal Passende zorg er ook vaker toe gaan leiden dat mensen er bewust voor kiezen een behandeling wel of niet te doen. “Wanneer patiënten in het gesprek met hun arts de voors en tegens van een behandeling beter kunnen afwegen, dan leidt dat ertoe dat ze doordacht kiezen voor zorg die het beste past bij hen en hun persoonlijke situatie.”
Kader Passende zorg in de maak
Samen met zorgprofessionals, patiëntenvertegenwoordigers en zorgverzekeraars werkt het Zorginstituut de komende maanden aan het ‘Kader Passende zorg’: een set afspraken om passende zorg in de praktijk te kunnen brengen, die maatschappelijk op brede steun zal kunnen rekenen. Zo’n kader is nodig om eensgezind aan de slag te kunnen.