Protonentherapie borstkanker ter preventie tweede primaire tumoren kan worden vergoed uit basispakket

Zorginstituut Nederland heeft de revisie van het ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie borstkanker’ op hoofdlijnen getoetst. Onze conclusie is dat protonentherapie ter preventie van tweede primaire tumoren voor bepaalde patiënten vergoed kan worden uit het basispakket van de zorgverzekering. Een tweede primaire tumor is een nieuwe kanker bij mensen die al een keer kanker hebben gehad. Het gaat hier niet over kanker die terugkomt, maar om nieuwe kanker van een andere oorsprong. Het woord ‘primair’ verwijst naar de eerste plaats in het lichaam waar die kanker is ontstaan. Wij hebben daarover een brief gestuurd naar de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De vergoeding geldt met terugwerkende kracht vanaf de herzieningsdatum van het protocol: 20 februari 2022.

Download 'Brief aan VWS over revisie Landelijk indicatieprotocol protonentherapie mammacarcinoom, versie 2.0'

PDF document | 3 pagina's | 258 kB

Brief | 14-06-2023

Aanleiding voor revisie protocol: ook preventie tweede primaire tumoren

Protonentherapie voor de behandeling van borstkanker wordt voor bepaalde patiënten vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Radiotherapeuten bepalen aan de hand van het ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie borstkanker’ welke patiënten voor deze behandeling in aanmerking komen. De Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (NVRO) is de beroepsgroep van radiotherapeuten. Deze heeft in februari 2022 het gereviseerde ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie borstkanker’ vastgesteld.

Welke patiënten komen voor vergoeding in aanmerking?

Zorgverzekeraars kunnen er in het volgende geval van uitgaan dat een patiënt is aangewezen op protonentherapie en voor vergoeding in aanmerking komt:

Voor patiënten met borstkanker bij wie behandeling met protonentherapie in plaats van fotonentherapie ertoe leidt dat ze veel minder risico hebben op tweede tumoren. Dit geldt ook voor patiënten met tumoren die op dezelfde plaats bestraald zijn als de borstkanker, waarbij dezelfde schade kan optreden door onbedoelde straling op het omringende gezonde weefsel. Denk hierbij aan een thoracaal (non-)hodgkinlymfoom en meer zeldzame thoracale tumoren, zoals een sarcoom, thymoom- of thymuscarcinoom en het syndroom van Li-Fraumeni.

Voor die patiënten bij wie behandeling met protonentherapie in plaats van fotonentherapie leidt tot een relevante afname in het risico op tweede primaire tumoren kan protonentherapie geschaard worden onder de reeds positief beoordeelde indicatie voor protonentherapie voor het mammacarcinoom. Als een behandelaar-radiotherapeut met toepassing van dit protocol heeft geconcludeerd dat voor de individuele patiënt een relevant klinisch voordeel is te verwachten van protonentherapie in vergelijking met state-of-the-art fotonentherapie, dan mag de zorgverzekeraar van de betreffende patiënt ervan uitgaan dat deze is aangewezen op protonentherapie en voor vergoeding daarvan in aanmerking komt.

Protonentherapie bij borstkanker

Radiotherapie met behulp van protonen is een nieuwe bestralingstechniek en leidt mogelijk tot minder schade aan omringende weefsels. Die schade blijkt vaak pas na zeer lange tijd.

Conclusie van het Zorginstituut

Het Zorginstituut heeft het ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie borstkanker’ op hoofdlijnen getoetst. Wij vinden dat het indicatieprotocol is opgesteld op zorgvuldige en transparante wijze en met goede onderbouwing van keuzes. Daarom concluderen wij dat protonentherapie ter preventie van tweede primaire tumoren voor bepaalde patiënten met borstkanker vergoed kan worden uit het basispakket van de zorgverzekering. De vergoeding geldt met terugwerkende kracht vanaf de herzieningsdatum van het protocol: 20 februari 2022.

Eerder standpunt protonentherapie van het Zorginstituut

Het Zorginstituut heeft in een eerder standpunt uit 2011 al geconcludeerd dat protonentherapie uit het basispakket kan worden vergoed, onder meer bij mammacarcinoom (borstkanker).