Verschillende media berichtten eind december 2024 over het stoppen van de vergoeding van interdisciplinaire medisch-specialistische revalidatie (IMSR) voor mensen met chronische pijn. In de berichtgeving wordt gezegd dat de vergoeding stopt omdat Zorginstituut Nederland twijfelt aan het wetenschappelijke bewijs. Met onderstaande informatie hopen we meer duidelijkheid te scheppen over de ontstane situatie.
Deze tekst is aangepast op maandag 7 juli 2025.
IMSR-standpunt
De vergoeding van IMSR voor patiënten met chronische pijn blijft voorlopig gehandhaafd.
- Op 10 januari 2025 heeft het Zorginstituut een concept-standpunt gestuurd naar alle betrokken partijen. De meeste partijen hebben daarop gereageerd.
- Het Zorginstituut heeft vervolgens alle reacties verwerkt in het conceptstandpunt en dit op 31 maart 2025 voorgelegd aan onze onafhankelijke Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Het advies van de WAR is toegelicht in een bestuurlijk overleg met partijen, net als mogelijke vervolgstappen. Het veld heeft op de stukken gereageerd.
- Het Zorginstituut heeft het standpunt aangepast op basis van de reacties van partijen. Half juli 2025 wordt het concept-standpunt gedeeld met partijen. Zij kunnen hierop reageren tot en met half september 2025.
- Het Zorginstituut legt in oktober 2025 het concept-standpunt nogmaals voor aan de WAR.
- Het Zorginstituut publiceert het nieuwe standpunt in het eerste kwartaal van 2026.
- Tot die tijd geldt het standpunt uit 2022.
Het Zorginstituut kreeg in 2022 de vraag van de betrokken partijen om te onderzoeken of IMSR effectief is voor mensen met chronische pijn. Het Zorginstituut besloot toen een standpunt in te nemen. De uitkomst van dat standpunt was toen positief. Dat betekent dat IMSR voor mensen met chronische pijn vergoed kan worden vanuit het basispakket van de zorgverzekering. Bij het innemen van het standpunt in oktober 2022 heeft het Zorginstituut aangegeven dat de indicatiestelling verder uitgewerkt moet worden. Dat wil zeggen dat beter gespecificeerd moest worden voor welke groep patiënten IMSR een effectieve behandeling is om over- en onderbehandeling van pijnklachten te voorkomen. Dat is tot op heden nog onvoldoende gebeurd.
In de zomer van 2024 bleek dat 2 van de 3 belangrijke wetenschappelijke publicaties over deze zorg door de betreffende wetenschappelijke tijdschriften zijn teruggetrokken omdat er twijfels zijn over de betrouwbaarheid van de onderzoeksdata. De conclusie van het Zorginstituut was voornamelijk gebaseerd op deze twee teruggetrokken publicaties. Zodoende is nu onzekerheid ontstaan over de effectiviteit van IMSR voor mensen met chronische pijn.
Het Zorginstituut heeft op basis van de teruggetrokken wetenschappelijke artikelen alle betrokken partijen gevraagd om in gesprek te gaan over deze nieuwe situatie. Het Zorginstituut wil hier zorgvuldig naar kijken, het gaat tenslotte om veel patiënten met chronische pijn.
Zorg wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering als deze voldoende bewezen effectief is. Dat betekent dat kan worden aangenomen dat de zorg werkt voor patiënten en dat ook duidelijk is welke patiëntengroep er baat bij heeft. Het grootste deel van het basispakket van de zorgverzekering is het zogenaamde ‘open deel’. In dit open deel zitten behandelingen en hulpmiddelen die zonder tussenkomst van de overheid worden vergoed, namelijk zodra zorgprofessionals en zorgverzekeraars het erover eens zijn dat de zorg effectief is en ook voor welke patiënten. Als onduidelijk is of een behandeling vergoed moet worden, dan kan het Zorginstituut daarover om een uitspraak worden gevraagd. Het Zorginstituut doet dan een duiding en bepaalt of zorg voldoet aan het wettelijk criterium ‘stand van wetenschap en praktijk’. Die duiding wordt gepubliceerd in een ‘standpunt’.
Nee, het Zorginstituut heeft nu nog geen nieuw standpunt ingenomen over de vergoeding van IMSR voor mensen met chronische pijn. De verwachting is dat eind 2025 een nieuw standpunt ingenomen wordt. Het Zorginstituut kijkt nu opnieuw naar het beschikbare bewijs voor de effectiviteit van IMSR voor mensen met chronische pijn. Dat doet het Zorginstituut omdat 2 belangrijke studies zijn teruggetrokken door de wetenschappelijke tijdschriften. Wat het Zorginstituut betreft, staat het standpunt van oktober 2022 nog totdat er een nieuw standpunt is ingenomen. Dat betekent dat IMSR voor mensen met chronische pijn voorlopig vanuit het basispakket van de zorgverzekering kan worden vergoed.
De 2 doorslaggevende artikelen waar het standpunt over IMSR voor patiënten met chronische pijn (2022) op is gebaseerd, zijn teruggetrokken door de wetenschappelijke tijdschriften waarin deze eerder zijn gepubliceerd. Het is niet eerder voorgekomen dat doorslaggevende artikelen waarin het bewijs voor een behandeling wordt onderbouwd, door een wetenschappelijk tijdschrift worden teruggetrokken. Het Zorginstituut is in de zomer van 2024 gewezen op het terugtrekken van deze artikelen door een zorgverzekeraar. Aangezien deze 2 artikelen van doorslaggevende betekenis waren in de bewijslast voor de effectiviteit van IMSR, is hiermee de basis voor het positieve standpunt van het Zorginstituut verdwenen.
Het Zorginstituut betrekt de volgende partijen:
- Ergotherapie Nederland (EN)
- Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF)
- Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
- Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD)
- Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA)
- Reumazorg Nederland (RZN)
- Revalidatie Nederland (RN)
- Samenwerkingsverband Pijnpatiënten naar één stem
- Vereniging Artsen Volksgezondheid (VAV)
- Vereniging voor Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM)
- Zorgverzekeraars Nederland (ZN)