Vertebroplastiek is een behandeling voor patiënten met kanker en pijnlijke werveluitzaaiingen of wervellokalisaties van de ziekte multipel myeloom. Het gaat om patiënten die niet voldoende reageren op anti-tumortherapie, pijnmedicatie of bestraling. De conclusie van Zorginstituut Nederland is dat dit effectieve zorg is voor patiënten. Daarmee kan vertebroplastiek of ballonkyphoplastiek bij deze groep patiënten worden vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. De vergoeding geldt vanaf 27 oktober 2025.

Aanleiding standpunt vertebroplastiek of ballonkyphoplastiek

Dit standpunt gaat over de groep patiënten met werveluitzaaiingen van kanker of wervellokalisaties van de ziekte multipel myeloom. Het gaat om patiënten die niet of onvoldoende reageren op de huidige standaardbehandeling. Het Zorginstituut heeft deze beoordeling gedaan op verzoek van diverse beroepsverenigingen.

Uitleg over vertebroplastiek

Vertebroplastiek is een behandeling waardoor pijn in de wervels minder kan worden of kan verdwijnen. Onder lokale verdoving of met een roesje wordt via een naald botcement in een wervel gespoten. De pijn wordt direct minder, onder andere door de hitte die vrijkomt bij het uitharden van het cement. Ook verstevigt het cement de wervel, waardoor de kans op inzakken minder wordt. En het risico op neurologische complicaties gaat omlaag, zoals uitval van een arm of been. Soms is een ballon nodig om meer ruimte te maken of om de vorm van de wervel te herstellen. Dat heet ballonkyphoplastiek.

Samenvatting van het standpunt

Vertebroplastiek of ballonkyphoplastiek voor de genoemde patiëntengroepen worden vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. De vergoeding gaat in op 27 oktober 2025.

We hebben voor onze beoordeling wetenschappelijke studies bekeken uit Nederland en het buitenland. Deze studies vergelijken vertebroplastiek of ballonkyphoplastiek met de standaardbehandeling. We hebben onderzocht of de behandeling met vertebroplastiek of ballonkyphoplastiek betere resultaten voor patiënten oplevert dan wanneer zij de standaardbehandeling krijgen. Die bestaat uit anti-tumortherapie, medicatie die de botafbraak remt, pijnmedicatie, radiotherapie, fysiotherapie of een combinatie hiervan. We keken naar de pijnvermindering, complicaties tijdens en na de operatie, kwaliteit van leven, lichamelijk functioneren en verandering van de stabiliteit van de wervel.

De patiënten die vertebroplastiek of ballonkyphoplastiek kregen, hadden op de korte en op de lange termijn minder pijn, een betere kwaliteit van leven en een beter lichamelijk functioneren. Het risico op ernstige complicaties is acceptabel vergeleken met de standaardbehandeling.

Gepast gebruik: afspraken voor passende zorg

Het Zorginstituut vindt het belangrijk dat partijen afspraken maken om passende zorg voor patiënten te kunnen garanderen. Daarom hebben we aan de betrokken beroepsgroepen, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars gevraagd om afspraken voor gepast gebruik op te stellen. Daarin staan de afspraken over de kwaliteit van zorg. Het gaat om de volgende afspraken:

  • Over de inhoud van zorg. Welke patiënten komen in aanmerking voor de behandeling, wanneer precies, en hoe stellen artsen dit vast? 
  • Samen beslissen. Het ontwikkelen van begrijpelijke informatie voor patiënten. Zodat zij samen met hun behandelaar goed kunnen kiezen welke behandeling het beste past.
  • Over de kwaliteit van zorg. Welke artsen kunnen de behandeling uitvoeren en welke opleiding moeten zij daarvoor hebben? 

Gevolgde procedure

Alleen zorg die écht werkt, mag deel uitmaken van het basispakket van de zorgverzekering. Dit is vastgelegd met de juridische term 'stand van de wetenschap en praktijk'. Vaak is goed duidelijk of zorg uit het basispakket kan worden vergoed, maar niet altijd. In zulke gevallen kan het Zorginstituut zelf beoordelen of die zorg in aanmerking komt voor vergoeding. Zo'n beoordeling noemen we een duiding. De uitkomst van een duiding heet een standpunt.

Een standpunt van het Zorginstituut geeft direct duidelijkheid. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport beslist hier verder niet meer over. Patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars hebben inspraak tijdens het opstellen van een standpunt. En bij standpunten krijgt het Zorginstituut advies van de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Hierin zitten onafhankelijke wetenschappers, artsen, apothekers, methodologen en gezondheidseconomen. Het Zorginstituut weegt al die reacties zorgvuldig mee en stelt het uiteindelijke standpunt vast. 

Lees meer informatie over de procedure bij een standpunt op de pagina 'Verduidelijking van het basispakket - standpunten'.

Meer informatie of vragen?

Hebt u vragen over dit standpunt? Dan kunt u deze per e-mail stellen aan Liliane Roosendaal via lroosendaal@zinl.nl.