Verzekerde zorg - Hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden (visuele hulpmiddelen) (Zvw)
Als u blind bent of slecht ziet, kunt u gebruikmaken van diverse hulpmiddelen. Bijvoorbeeld om beter te zien, om u te helpen bij lezen en schrijven of om veilig te bewegen. Deze hulpmiddelen kunnen onder voorwaarden worden vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Op deze pagina staat wat verzekerde zorg is bij hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden.
Door hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden kunt u beter zien of veilig bewegen
Kunt u niet of niet goed zien? Er zijn 3 soorten hulpmiddelen die u kunnen helpen.
- Hulpmiddelen om beter te kunnen zien.
- Hulpmiddelen die helpen met lezen, schrijven of gebruiken van apparatuur voor communicatie of informatie.
- Hulpmiddelen die u helpen veilig te bewegen.
Per soort hulpmiddel beschrijven we wat wordt vergoed en wat niet en of u het verplichte eigen risico of een eigen bijdrage moet betalen.
Voorschrift van behandelend arts
Uw behandelend arts bepaalt of u in aanmerking komt voor een hulpmiddel voor blinden en slechtzienden. Dat kan uw huisarts zijn, maar ook een oogarts of een andere medisch specialist. De behandelend arts schrijft het hulpmiddel voor.
Misschien toestemming nodig van zorgverzekeraar
Wilt u dat uw zorgverzekeraar het hulpmiddel vergoedt? Dan hebt u naast een voorschrift misschien toestemming nodig van uw zorgverzekeraar. Bekijk daarom eerst de polis van uw zorgverzekering voordat u dit hulpmiddel koopt. Of informeer bij uw zorgverzekeraar. Als u toestemming nodig hebt, kan de leverancier van het hulpmiddel dit voor u regelen.
Algemene informatie over hulpmiddelen
Een hulpmiddel voor blinden en slechtzienden is een van de hulpmiddelen die vergoed kunnen worden uit het basispakket. Voor al deze hulpmiddelen gelden een aantal regels. Bijvoorbeeld waar een hulpmiddel aan moet voldoen. Op de pagina hulpmiddelen algemeen staat wanneer u recht hebt op een hulpmiddel en waarom u eerst de polis van uw zorgverzekering moet bekijken.
Ga voor meer informatie naar de pagina 'Hulpmiddelen algemeen'.
Hulpmiddelen om beter te kunnen zien
Kunt u niet goed zien? Dat kan veel oorzaken hebben. U kunt bijvoorbeeld bijziend of verziend zijn of een cilinderafwijking hebben. Dat worden refractieafwijkingen genoemd. Een refractieafwijking wordt weergegeven in dioptrie. Hoe hoger de dioptrie, hoe krommer uw lens is, hoe minder scherp u ziet.
U kunt verschillende hulpmiddelen gebruiken.
Onder voorwaarden kunnen lenzen worden vergoed uit de basisverzekering. Deze voorwaarden zijn hetzelfde voor kinderen en volwassenen.
Lenzen worden onder voorwaarden vergoed
Lenzen worden onder voorwaarden vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Dit basispakket is hetzelfde voor iedereen die in Nederland woont of werkt. Maar wie de zorg levert en waar de zorg wordt geleverd kan elke zorgverzekeraar zelf bepalen. Controleer altijd de voorwaarden van de polis van uw zorgverzekeraar.
Lenzen kunnen worden vergoed als u een medische indicatie hebt voor het dragen van lenzen. Hiervan is sprake als de oogarts of een andere specialist lenzen voorschrijft, omdat deze u meer helpen dan een bril. Ofwel, door lenzen verbetert het gezichtsvermogen meer dan door een bril.
Veel voorkomende medische indicaties bij lenzen zijn:
- u hebt een hoge refractieafwijking van meer dan 10 dioptrieën
- er is een verschil van meer dan 4 dioptrie in sterkte tussen linker- en rechteroog, dat heet anisometropie
- keratoconus en hoornvliestransplantatie.
Ook kunnen lenzen worden vergoed als een gekleurde of ingekleurde lens meer resultaat oplevert dan filterglazen van een bril. Dit is bijvoorbeeld als u:
- een oogziekte hebt waardoor u bijvoorbeeld geen kleuren kunt zien, dat heet achromatopsie
- albinisme hebt, of
- een irisaandoening hebt, zoals aniride.
Lenzen worden niet vergoed als u geen medische indicatie hebt
Lenzen komen niet in aanmerking voor vergoeding uit het basispakket als u geen medische indicatie hebt. Maar misschien vallen lenzen wel onder uw aanvullende verzekering. Dit kunt u navragen bij uw zorgverzekeraar.
Voor lenzen betaalt u een eigen bijdrage
Voor lenzen betaalt u in 2025 een eigen bijdrage van:
- € 64 per lens als u de lens langer dan 1 jaar kunt gebruiken
- € 64 per lens per kalenderjaar als u de lens minder lang dan 1 jaar kunt gebruiken.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor lenzen betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor lenzen vallen onder het verplichte eigen risico. Omdat u voor lenzen ook een eigen bijdrage betaalt, geldt:
- eerst betaalt u de eigen bijdrage
- het bedrag dat overblijft, valt vervolgens onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Brillen worden niet vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Dit geldt voor brillenglazen en het montuur. Een bril betaalt u dus zelf. Hierop is een uitzondering: kinderen jonger dan 18 jaar kunnen brillenglazen of filterglazen voor een deel vergoed krijgen. Ze moeten dan wel aan bepaalde voorwaarden voldoen.
Brillen worden onder voorwaarden vergoed voor kinderen onder de 18 jaar
Bij kinderen onder de 18 jaar worden onder voorwaarden een deel van de kosten van de brillenglazen vergoed uit het basispakket. Dit basispakket is hetzelfde voor iedereen die in Nederland woont of werkt. Maar wie de zorg levert en waar de zorg wordt geleverd kan elke zorgverzekeraar zelf bepalen. Controleer altijd de voorwaarden van de polis van uw zorgverzekeraar.
Voor brillen voor kinderen onder de 18 jaar gelden deze voorwaarden:
- Uw kind ziet niet goed door een medische aandoening of een trauma. Uw kind heeft dan een medische indicatie voor lenzen, wat betekent dat lenzen de gezichtsscherpte en kwaliteit van de visus sterker verbeteren dan brillenglazen. Maar het dragen van lenzen heeft niet de voorkeur.
- Uw kind is bijziend door een netvliesafwijking (pathologische myopie) en heeft een refractieafwijking van ten minste -6 dioptrieën, maar het dragen van lenzen heeft niet de voorkeur.
- Uw kind is aan een of beide ogen geopereerd vanwege een lensafwijking.
- Er is sprake van zuivere accomodatieve esotropie. Dit is een afwijking die te maken heeft met scheelzien.
Voor brillenglazen voor uw kind betaalt u een eigen bijdrage
U betaalt een eigen bijdrage voor de brillenglazen van uw kind. U betaalt in 2025 € 64 per brillenglas, met een maximum van € 128 per kalenderjaar. Brilmonturen moet u zelf betalen.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor brillenglazen betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor brillenglazen vallen onder het verplichte eigen risico. Omdat u voor brillenglazen ook een eigen bijdrage betaalt, geldt:
- eerst betaalt u de eigen bijdrage
- het bedrag dat overblijft, valt vervolgens onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Als een bril of lens u niet voldoende helpt, kunt u in aanmerking komen voor bijzondere optische hulpmiddelen.
Voorbeelden van bijzondere optische hulpmiddelen zijn:
- telescoopbril
- verrekijkerloepen of verrekijkerbril
- loep
- ptsosisbril
- kappenbril.
Bijzondere optische hulpmiddelen worden onder voorwaarden vergoed
Bijzondere optische hulpmiddelen worden onder voorwaarden vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Dit basispakket is hetzelfde voor iedereen die in Nederland woont of werkt. Maar wie de zorg levert en waar de zorg wordt geleverd kan elke zorgverzekeraar zelf bepalen. Controleer altijd de voorwaarden van de polis van uw zorgverzekeraar.
Voor bijzondere optische hulpmiddelen betaalt u een eigen bijdrage
U betaalt een eigen bijdrage voor bijzondere optische hulpmiddelen.
Voor bijzondere optische hulpmiddelen betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor bijzondere optische hulpmiddelen vallen onder het verplichte eigen risico. Omdat u voor bijzondere optische hulpmiddelen ook een eigen bijdrage betaalt, geldt:
- eerst betaalt u de eigen bijdrage
- het bedrag dat overblijft, valt vervolgens onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Hulpmiddelen die helpen bij lezen, schrijven of gebruiken van apparatuur voor communicatie of informatie
Als u niet kunt zien of niet goed kunt zien, zijn er hulpmiddelen waarmee u kunt communiceren of informatie kunt verzamelen.
Hulpmiddelen die helpen bij lezen, schrijven of gebruiken van apparatuur voor communicatie of informatie worden soms vergoed
Veel van deze hulpmiddelen zijn gemaakt voor mensen met een visuele beperking. Deze hulpmiddelen kunnen worden vergoed uit het basispakket.
Het gaat dan om deze hulpmiddelen:
Een uitgebreide (geavanceerde) memorecorder heeft meer functies dan een gewone memorecorder.
Een uitgebreide (geavanceerde) memorecorder wordt onder voorwaarden vergoed
Een uitgebreidere memorecorder wordt onder voorwaarden vergoed uit het basispakket. Bekijk hiervoor de polis van uw zorgverzekering.
Voor een uitgebreide (geavanceerde) memorecorder betaalt u geen eigen bijdrage
U betaalt geen eigen bijdrage voor een uitgebreide (geavanceerde) memorecorder.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor een uitgebreide (geavanceerde) memorecorder betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor een uitgebreide (geavanceerde) memorecorder vallen onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Om beter te kunnen lezen, kunt u een eenvoudig hulpmiddel kopen, zoals een vergrootglas of leesliniaal. Als u met deze eenvoudige hulpmiddelen niet beter kunt lezen, kan een beeldschermloep u helpen. De beeldschermloep is een opto-elektronisch leeshulpmiddel. Dat betekent dat een camera een opname maakt die elektronisch wordt bewerkt en wordt weergegeven op een monitor.
Een beschermloep wordt onder voorwaarden vergoed
Een beschermloep wordt onder voorwaarden vergoed uit het basispakket. Bekijk hiervoor de polis van uw zorgverzekering.
Voor een beeldschermloep betaalt u geen eigen bijdrage
U betaalt geen eigen bijdrage voor een beeldschermloep.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor een beeldschermloep betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor een beeldschermloep vallen onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Een tactiel leesapparaat zet geschreven tekst om in braille, zodat u de tekst toch kunt lezen. Tactiel betekent dat u het kunt aanraken of voelen. Om het apparaat te kunnen gebruiken, hebt u enkele spullen nodig. Denk daarbij aan: de oplaadapparatuur, een kleine lettercamera, snoertjes en accessoires die ervoor zorgen dat de tactiel-leesapparaat kan worden aangesloten op een schrijfmachine of beeldscherm.
Tactiel-leesapparatuur wordt onder voorwaarden vergoed
De tactiel-leesapparatuur en de extra spullen die u hiervoor nodig hebt, worden onder voorwaarden vergoed uit het basispakket. Bekijk de polis van uw zorgverzekering.
Voor een tactiel-leesapparatuur betaalt u geen eigen bijdrage
U betaalt geen eigen bijdrage voor tactiel-leesapparatuur.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor tactiel-leesapparatuur betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor tactiel-leesapparatuur vallen onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Als u geen geschreven tekst kunt lezen, kunt u een voorleesapparaat gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als uw beeldschermloep u niet meer genoeg helpt.
Voorleesapparatuur voor gedrukte informatie wordt onder voorwaarden vergoed
Voorleesapparatuur wordt alleen vergoed worden uit het basispakket als:
- u niet geholpen kunt worden door een andere hulpmiddel dat informatie toegankelijk maakt, bijvoorbeeld een beeldschermloep of apparatuur dat contrast verhoogt
- u niet overweg kunt met een computer met scanner of tekstherkenning en spraaksoftware.
Voor voorleesapparatuur voor gedrukte informatie betaalt u geen eigen bijdrage
U betaalt geen eigen bijdrage voor voorleesapparatuur voor gedrukte informatie.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor voorleesapparatuur voor gedrukte informatie betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor voorleesapparatuur voor gedrukte informatie vallen onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Met een computerprogramma voor grootlettersystemen worden de letters op uw beeldscherm extra groot gemaakt. Hierdoor kunt u de letters beter lezen.
Het computerprogramma voor grootlettersystemen wordt onder voorwaarden vergoed
Het computerprogramma voor grootlettersystemen wordt onder voorwaarden vergoed uit het basispakket. Bekijk de polis van uw zorgverzekering.
Voor computerprogramma voor grootlettersystemen betaalt u geen eigen bijdrage
U betaalt geen eigen bijdrage voor computerprogramma voor grootlettersystemen.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor computerprogramma voor grootlettersystemen betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor computerprogramma voor grootlettersystemen vallen onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Verschillende hulpmiddelen worden niet vergoed
Er zijn veel hulpmiddelen om beter te zien. Enkele van deze hulpmiddelen worden niet vergoed. Deze zijn te verdelen in 5 groepen:
Eenvoudige hulpmiddelen voor lezen en schrijven worden niet vergoed uit het basispakket. Deze betaalt u zelf. Voorbeelden zijn:
- reglette met prikpen
- braillelettertang of brailletang
- braillefolie, braillelabels en braillepapier
- handschriftgeleiders
- agenda’s en kalenders in grootletterschrift
- notitieblokken, toetsenbordstickers
- eenvoudige handloepen en standloepen, en
- leeslinialen.
Een computer of mobiele telefoon zijn niet specifiek ontworpen voor blinden en slechtzienden. Ze worden daarom niet vergoed.
Hulpmiddelen die ervoor zorgen dat de computer of telefoon toegankelijk worden gemaakt, kunnen wel vergoed worden.
Ook grootletterboeken en luisterboeken betaalt u zelf. Maar deze boeken hoeft u niet te kopen. U kunt ze lenen bij openbare en anderslezen-bibliotheken.
Een eenvoudige memorecorder heeft voor blinden en slechtzienden dezelfde functie als een kladblok voor mensen zonder een visuele beperking. Deze moet u zelf betalen.
Een ReadingPen leest elk woord dat u met de pen aanraakt hardop voor. Als u een voorleesapparaat hebt of kunt krijgen, is een ReadingPen niet nodig. Deze wordt daarom niet vergoed uit het basispakket.
Hulpmiddelen die u helpen veilig te lopen
Als u blind bent of niet goed kunt zien, is het belangrijk dat u veilig de weg op kunt, dat u zich veilig in het verkeer bevindt en dat u niet overal tegen aanloopt. Dit kan onder meer met:
De blindentaststok wordt vergoed uit het basispakket van uw zorgverzekering.
Als u blind bent of slecht ziet, kan een blindengeleidenhond vergoed worden uit het basispakket. U krijgt de aanschaf van deze hond vergoed. Ook kunt u een vergoeding krijgen voor:
- het eten dat u de hond geeft
- de medische kosten die u voor de hond maakt en
- de kosten die nodig zijn om uw hond te verzorgen.
Hoeveel u vergoed krijgt, hangt af van wat in de polis van uw zorgverzekering staat.
Voor hulpmiddelen die u helpen veilig te lopen betaalt u geen eigen bijdrage
U betaalt geen eigen bijdrage voor hulpmiddelen die u helpen veilig te lopen.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen bijdrage'.
Voor hulpmiddelen die u helpen veilig te lopen betaalt u het verplichte eigen risico
De kosten voor hulpmiddelen die u helpen veilig te lopen vallen onder het verplichte eigen risico.
Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Eigen risico'.
Wilt u meer informatie of hebt u vragen?
Meer weten? Op verschillende sites staat informatie over dit onderwerp.
Wet- en regelgeving
Meer informatie staat in de volgende artikelen:
Over Zorginstituut Nederland
Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie. Onze belangrijkste taak is zorgen dat het basispakket van de zorgverzekering alleen behandelingen vergoedt, waarvan vaststaat dat deze écht werken en passen bij wat de patiënt nodig heeft. Wij leggen uit welke zorg deel uitmaakt van het basispakket van de zorgverzekering. En we adviseren de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over welke zorg wel of niet thuishoort in het basispakket. De minister neemt het uiteindelijke besluit of zorg wel of niet in het basispakket komt.
Vraag aan uw zorgverzekeraar wat u vergoed krijgt
In de polis van uw zorgverzekering staat wat uw verzekering precies vergoedt en onder welke voorwaarden. De basis hiervoor is de wet- en regelgeving. Wilt u precies weten welke zorg u in uw situatie vergoed krijgt? Neem dan contact op met uw zorgverzekeraar. Het is in eerste instantie namelijk aan de zorgverzekeraar om te beslissen:
- of de zorg die u vergoed wilt krijgen onder de zorgpolis valt
- of aan de eventuele overige voorwaarden van de zorgpolis is voldaan.
Ga voor meer uitleg naar de pagina ‘Zvw-algemeen: hoe werkt de Zorgverzekeringswet?’.
Een deel van de tekst op de website bevat een uitleg van de wet- en regelgeving in eenvoudige taal. Het Zorginstituut vindt het namelijk belangrijk om in begrijpelijke taal op zijn website te communiceren. Hoewel de tekst op de website met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is opgesteld, kan het Zorginstituut niet garanderen dat de informatie op de website altijd correct en/of volledig is. Aan de tekst op de website kunnen daarom geen rechten worden ontleend. Het Zorginstituut aanvaardt ook geen aansprakelijkheid voor schade door onjuiste of onvolledige informatie op deze website. Ziet u fouten in de tekst of zijn er dingen onduidelijk, geef dat dan aan ons door via ons contactformulier.
