Eigen bijdrage (Zvw) | Zorginstituut Nederland

Verzekerde zorg - Eigen bijdrage

Soms betaalt u een deel van de kosten van de zorg uit het basispakket zelf. Dit deel is de eigen bijdrage. De eigen bijdrage geldt bijvoorbeeld voor kraamzorg en hoortoestellen. De overheid bepaalt voor welke zorg u een eigen bijdrage betaalt en hoe hoog die bijdrage is. De eigen bijdrage kan een vast bedrag zijn, een percentage van de kosten of het bedrag bovenop een maximale vergoeding.

Eigen bijdrage is voor iedereen gelijk

U betaalt soms een wettelijke eigen bijdrage voor zorg, geneesmiddelen of hupmiddelen. Iedereen betaalt dezelfde eigen bijdrage. Dus ook mensen die jonger zijn dan 18 jaar. De overheid bepaalt waarvoor u deze eigen bijdrage betaalt. Ieder jaar stelt ze deze eigen bijdrage vast.

Verschillende vormen eigen bijdrage

Hoe de eigen bijdrage eruit ziet, hangt af van de zorg waarbij deze bijdrage moet worden betaald.

De eigen bijdrage kan gaan om:

een vast bedrag
een percentage van de kosten of
het bedrag bovenop een maximale vergoeding.

Bij sommige hulpmiddelen geldt de eigen bijdrage per jaar, zoals bij brillen. Staat er geen periode aangegeven? Dan betaalt u de eigen bijdrage iedere keer dat de zorg of het product nodig is.

Verschil eigen bijdrage en eigen risico

De eigen bijdrage is iets anders dan het eigen risico. Het verplichte eigen risico is een bedrag dat u voor bijna alle zorgkosten uit de basisverzekering moet betalen. De eigen bijdrage betaalt u alleen voor sommige kosten. Welke kosten dat zijn, ziet u in de tabel die op deze pagina staat.

Krijgt u zorg waarvoor naast het verplichte eigen risico ook een eigen bijdrage geldt? Dan geldt:

Eerst betaalt u de eigen bijdrage.
Het bedrag dat overblijft valt onder het verplichte eigen risico. Hebt u gekozen voor een vrijwillig eigen risico? Dan valt het bedrag dat overblijft onder dit vrijwillige risico.
Het bedrag dat dan overblijft, betaalt de zorgverzekeraar.

Ga voor meer informatie naar de pagina 'Eigen risico'.

Overzicht eigen bijdrage in 2025 en 2026

In de tabel staat voor welke zorg u een eigen bijdrage betaalt.

Overzicht eigen bijdrage in 2025 en 2026
Zorg	Eigen bijdrage in 2025	Eigen bijdrage in 2026
Brillenglazen met medische indicatie Pagina 'Hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden'	Tot 18 jaar: € 64 per brillenglas, met een maximum van € 128 per kalenderjaar.	Tot 18 jaar: € 66 per brillenglas, met een maximum van € 132 per kalenderjaar.
Contactlenzen met medische indicatie Pagina 'Hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden'	€ 64 per lens voor lenzen die langer dan 1 jaar meegaan. Als de lenzen 3 jaar meegaan is de bijdrage 1 keer in die 3 jaar € 64 per lens. € 128 per kalenderjaar voor een paar lenzen die korter dan 1 jaar meegaan. Als slechts 1 oog moet worden gecorrigeerd is de eigen bijdrage € 64 per kalenderjaar. Als er in 1 kalenderjaar voor 1 oog bijvoorbeeld 3 keer een nieuwe lens nodig is, is de bijdrage dat kalenderjaar maar 1 keer € 64 voor de lenzen.	€ 66 per lens voor lenzen die langer dan 1 jaar meegaan. Als de lenzen 3 jaar meegaan is de bijdrage 1 keer in die 3 jaar € 66 per lens. € 132 per kalenderjaar voor een paar lenzen die korter dan 1 jaar meegaan. Als slechts 1 oog moet worden gecorrigeerd is de eigen bijdrage € 66 per kalenderjaar. Als er in 1 kalenderjaar voor 1 oog bijvoorbeeld 3 keer een nieuwe lens nodig is, is de bijdrage dat kalenderjaar maar 1 keer € 66 voor de lenzen.
Geneesmiddelen bij de apotheek Pagina ‘Geneesmiddelen’	Voor sommige geneesmiddelen geldt een eigen bijdrage. Geneesmiddelen met dezelfde werkzame stof worden in groepen ingedeeld als zij onderling vervangbaar zijn. Per groep geneesmiddelen geldt een maximale vergoeding uit de basisverzekering. Is de prijs van een geneesmiddelen hoger dan deze vergoeding, dan betaalt u een eigen bijdrage. In 2025 betaalt u voor geneesmiddelen maximaal € 250 aan eigen bijdragen per kalenderjaar. Op de website Medicijnkosten staat welke vergoedingen gelden bij geneesmiddelen.	Voor sommige geneesmiddelen geldt een eigen bijdrage. Geneesmiddelen met dezelfde werkzame stof worden in groepen ingedeeld als zij onderling vervangbaar zijn. Per groep geneesmiddelen geldt een maximale vergoeding uit de basisverzekering. Is de prijs van een geneesmiddelen hoger dan deze vergoeding, dan betaalt u een eigen bijdrage. In 2026 betaalt u voor geneesmiddelen maximaal € 250 aan eigen bijdragen per kalenderjaar. Op de website Medicijnkosten staat welke vergoedingen gelden bij geneesmiddelen.
Hoortoestellen Pagina 'Hulpmiddelen voor slechthorenden en doven (auditieve hulpmiddelen)'	Voor 18 jaar en ouder: 25% van de kosten.	Voor 18 jaar en ouder: 25% van de kosten.
Eigen bijdrage bij poliklinische bevalling zonder medische indicatie in een ziekenhuis of geboortecentrum Pagina 'Verloskundige zorg'	In ieder geval: € 21,50 per dag voor de moeder en € 21,50 per baby. Afhankelijk van de instelling kan daar een bedrag bovenop komen. De instelling mag maximaal € 304 per dag declareren bij de zorgverzekeraar (€ 152 voor de moeder en € 152 voor de baby). Is het tarief van de instelling hoger dan € 304 per dag? Dan betaalt u ook het bedrag boven die € 304.	In ieder geval: € 22,50 per dag voor de moeder en € 22,50 per baby. Afhankelijk van de instelling kan daar een bedrag bovenop komen. De instelling mag maximaal € 323 per dag declareren bij de zorgverzekeraar (€ 161,50 voor de moeder en € 161,50 voor de baby). Is het tarief van de instelling hoger dan € 323 per dag? Dan betaalt u ook het bedrag boven die € 323.
Kraamzorg thuis Pagina 'Kraamzorg'	€ 5,40 per uur	€ 5,70 per uur
Kunstgebit: uitneembaar en volledig Pagina 'Tandarts en mondzorg'	25% van de kosten	25% van de kosten
Kunstgebit: uitneembaar en volledig kunstgebit op implantaten Pagina 'Tandarts en mondzorg'	Voor de onderkaak: 10% van de kosten Voor de bovenkaak: 8% van de kosten	Voor de onderkaak: 10% van de kosten Voor de bovenkaak: 8% van de kosten
Kunstgebit: reparaties of overzetting (rebasing) van uitneembaar en volledig kunstgebit Pagina 'Tandarts en mondzorg'	10% van de kosten	10% van de kosten
Logeerkosten Pagina 'Vervoer'	€ 91 per nacht	€ 94,50 per nacht
Haarwerken (pruiken) Pagina 'Haarwerken'	Alle kosten boven € 482,50	Alle kosten boven € 497,50
Schoenen: orthopedisch of allergeenvrij Pagina 'Schoenvoorzieningen'	Tot 16 jaar: € 67 per paar 16 jaar en ouder: € 134 per paar	Tot 16 jaar: € 67,50 per paar 16 jaar en ouder: € 135 per paar
Ziekenvervoer per auto of openbaar vervoer (niet per ambulance) Pagina 'Vervoer'	€ 126 per kalenderjaar	€ 134 per kalenderjaar

Rekenvoorbeelden

Hoe wordt het verplichte eigen risico verrekend als u ook een eigen bijdrage betaalt? In deze voorbeelden leggen we het uit.

Stel, u krijgt kraamzorg thuis. De eigen bijdrage is € 5,0 per uur. Er geldt geen eigen risico. U hebt recht op minimaal 24 uur kraamzorg en maximaal 80 uur. Een uur kraamzorg kost bijvoorbeeld € 40. Stel dat u 32 uur kraamzorg krijgt. De totale kraamzorg kost dan 32 uur x € 40 = € 1.280. De eigen bijdrage is 32 uur x € 5,10 = € 163,20. Er blijft € 1.280 – € 163,20 = € 1.126,80 over. De zorgverzekeraar vergoedt dit bedrag. De rest van het jaar betaalt u het verplichte eigen risico. Hebt u geen verplicht eigen risico meer, dan betaalt de zorgverzekeraar de zorg.

Stel, u hebt een kunstgebit nodig. Dat kost € 1.200. De wettelijke eigen bijdrage is 25% van de kosten. In dit geval betaalt u zelf 25% van € 1.200. Dat is € 300. Er blijft € 900 over. Omdat u nog geen zorg nodig hebt gehad, is uw verplichte eigen risico nog € 385. Dit betaalt u nu. Uw zorgverzekeraar vergoedt € 900 - € 385 = € 515. De rest van het jaar betaalt de zorgverzekeraar de zorg.

Stel, u hebt een vrijwillig eigen risico van € 300. Uw totale eigen risico is dan € 385 + € 300 = € 685. U hebt dit jaar al zorg gehad. Dat heeft € 100 gekost. Hierdoor hebt u nog een eigen risico van € 685 - € 100 = € 585. Nu hebt u orthopedische schoenen van € 1.000 nodig. De eigen bijdrage van orthopedische schoenen is € 130 per paar. De rekening is dan nog € 870. Hiervan betaalt u dan het overgebleven bedrag van het eigen risico, ofwel € 585. Dat betekent dat de zorgverzekeraar € 870 - € 585 = € 185 betaalt. De rest van het jaar betaalt de zorgverzekeraar de zorg.

Wilt u meer informatie of hebt u vragen?

Meer weten? Op verschillende websites staat meer informatie over dit onderwerp.

Wilt u meer weten over
- de eigen bijdrage, kijk dan op de website van de Rijksoverheid
- het verschil tussen eigen risico en eigen bijdrage, kijk dan op de website van de Rijksoverheid.
Wilt u meer lezen over het basispakket, de zorgpolis en over hoe de Zorgverzekeringswet (Zvw) werkt? Kijk dan op onze pagina ‘Zvw-algemeen: Hoe werkt de Zorgverzekeringswet?’.
Wilt u precies weten welke zorg u in uw situatie vergoed krijgt? Vraag dat aan uw zorgverzekeraar.

Wet- en regelgeving

In de wet- en regelgeving wordt de eigen bijdrage benoemd in de volgende artikelen:

Brillenglazen met medische indicatie: Artikel 2.33, lid 4, sub c van de Regeling zorgverzekering
Contactlenzen met medische indicatie: Artikel 2.33, lid 4, sub a van de Regeling zorgverzekering en Artikel 2.33, lid 4, sub b van de Regeling zorgverzekering
Geneesmiddelen bij de apotheek (medicijnen): Artikel 2.32 van de Regeling zorgverzekering
Hoortoestellen: Artikel 2.33, lid 2 van de Regeling zorgverzekering
Kraamzorg thuis: Artikel 2.36, lid 1 van de Regeling zorgverzekering
Kraamzorg in een instelling (kraamhotel, geboortecentrum enz.) als verblijf medisch gezien niet nodig is: Artikel 2.36, lid 2 van de Regeling zorgverzekering
Kunstgebit: uitneembaar en volledig: Artikel 2.31, lid 2 van de Regeling zorgverzekering
Kunstgebit, uitneembaar en volledig kunstgebit op implantaten: Artikel 2.31, lid 3 van de Regeling zorgverzekering
Kunstgebit, reparaties of overzetting (rebasing) van uitneembaar en volledig kunstgebit: Artikel 2.31, lid 4 van de Regeling zorgverzekering
Logeerkosten: Artikel 2.37, lid 2 van de Regeling zorgverzekering
Pruiken: Artikel 2.33, lid 1 van de Regeling zorgverzekering
Schoenen, orthopedisch of allergeenvrij: Artikel 2.33, lid 3, sub a van de Regeling zorgverzekering en Artikel 2.33, lid 3, sub b van de Regeling zorgverzekering
Ziekenvervoer per auto of openbaar vervoer (niet per ambulance): Artikel 2.37, lid 2 van de Regeling zorgverzekering

Over Zorginstituut Nederland

Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie. Onze belangrijkste taak is zorgen dat het basispakket van de zorgverzekering alleen behandelingen vergoedt, waarvan vaststaat dat deze écht werken en passen bij wat de patiënt nodig heeft. Wij leggen uit welke zorg deel uitmaakt van het basispakket van de zorgverzekering. En we adviseren de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over welke zorg wel of niet thuishoort in het basispakket. De minister neemt na een advies het uiteindelijke besluit of zorg wel of niet in het basispakket komt.

Vraag aan uw zorgverzekeraar wat u vergoed krijgt

In de polis van uw zorgverzekering staat wat uw verzekering precies vergoedt en onder welke voorwaarden. De basis hiervoor is de wet- en regelgeving. Wilt u precies weten welke zorg u in uw situatie vergoed krijgt? Neem dan contact op met uw zorgverzekeraar. Het is in eerste instantie namelijk aan de zorgverzekeraar om te beslissen:

of de zorg die u vergoed wilt krijgen onder de zorgpolis valt
of aan de eventuele overige voorwaarden van de zorgpolis is voldaan.

Ga voor meer uitleg naar de pagina 'Zvw-algemeen: hoe werkt de Zorgverzekeringswet?'.

Een deel van de tekst op de website bevat een uitleg van de wet- en regelgeving in eenvoudige taal. Het Zorginstituut vindt het namelijk belangrijk om in begrijpelijke taal op zijn website te communiceren. Hoewel de tekst op de website met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is opgesteld, kan het Zorginstituut niet garanderen dat de informatie op de website altijd correct en/of volledig is. Aan de tekst op de website kunnen daarom geen rechten worden ontleend. Het Zorginstituut aanvaardt ook geen aansprakelijkheid voor schade door onjuiste of onvolledige informatie op deze website. Ziet u fouten in de tekst of zijn er dingen onduidelijk, geef dat dan aan ons door via ons contactformulier.