Ga direct naar inhoud

Zinnige Zorg voor mensen met slechthorendheid en doofheid (verdiepingsfase)

Samen met partijen in de zorg onderzoekt Zorginstituut Nederland waar mogelijkheden zijn tot verbetering in het zorgtraject voor mensen met slechthorendheid en doofheid. We hebben de doelgroep afgebakend tot volwassenen met perceptieve slechthorendheid. Perceptief gehoorverlies is een vorm van slechthorendheid waarbij het oor vanbinnen beschadigd is. Het oor geeft het geluidssignaal dan niet meer goed door aan de hersenen. We verwachten dat verbeteringen van de zorg voor deze doelgroep aanzienlijke impact heeft. Niet alleen voor de naar schatting meer dan 1 miljoen mensen die met gehoorverlies leven, maar ook voor de maatschappij.

Verdiepend onderzoek

Er zijn aanwijzingen dat de kwaliteit en doelmatigheid van zorg voor mensen met slechthorendheid en doofheid nog beter kan. Om dit nader te onderzoeken nemen we het gehele zorgtraject onder de loep, vanuit het gezichtspunt van de patiënt.   

We zullen onder andere nagaan:

  • of de kwaliteitsstandaarden actueel en bekend zijn;
  • of de zorg in de praktijk volgens de kwaliteitsstandaarden wordt geleverd;
  • hoe de zorg door de patiënt wordt ervaren;
  • of de zorg effectief is.

Het Zorginstituut beschrijft de resultaten van het verdiepend onderzoek in een ‘verbetersignalement’. Hierin staan de verbetermogelijkheden en ook daaropvolgend de afspraken die we met betrokken partijen hebben gemaakt.  Het doel van de volgende fase van het project (implementatiefase) is dat partijen in samenspel de verbeteringen gaan realiseren.

Bijeenkomsten verdiepingsfase

Gedurende het project organiseren we diverse bijeenkomsten met betrokken partijen. Op 22 september 2020 was de startbijeenkomst van de verdiepingsfase. Tijdens deze bijeenkomst hebben we thema's binnen het zorgtraject besproken waar de zorg zinniger kan. Ook hebben we onderzoeksvragen opgesteld. Van deze bijeenkomst is een verslag gemaakt.

Zinnige Zorg - Verslag startbijeenkomst verdiepingsfase Slechthorendheid en doofheid

In vervolgbijeenkomsten in groter en kleiner gezelschap bespraken we met partijen de bevindingen en ook verbetervoorstellen. Input uit dit soort dialoogsessies neemt het Zorginstituut mee in de totstandkoming van het verbetersignalement. Bij de verbetervoorstellen staat een aanpak gericht op het functioneren en participeren van volwassenen met perceptieve slechthorendheid centraal.

Onderzoek: vragenlijsten en interviews

Het onderzoek bestaat uit diverse onderdelen, zoals bijvoorbeeld de analyse van afspraken over goede zorg (richtlijnen, het Hoorprotocol en veldnormen), de geleverde zorg in de praktijk aan de hand van onder meer declaratiegegevens, en vindbaarheid en kwaliteit van patiënteninformatie.

In opdracht van Zorginstituut Nederland hebben Zorgvuldig Advies en Panaxea in een extern onderzoek uitgevoerd naar de zorg in de audicienspraktijk. Het onderzoek bestond uit een vragenlijst en interviews met slechthorenden en audiciens en is in augustus 2021 opgeleverd. 

Zinnige Zorg - onderzoeksrapport Zorg bij de audicien voor volwassenen met perceptieve slechthorendheid

Achtergrondinformatie

Het onderzoek naar het zorgtraject voor mensen met slechthorendheid en doofheid is de tweede fase van het project ‘Zinnige Zorg - Oor- en gehoorklachten’. In de eerste fase (screeningsfase) heeft het Zorginstituut samen met de betrokken partijen 2 onderwerpen geselecteerd waarbij de kwaliteit en doelmatigheid van zorg mogelijk beter kan. De onderbouwing voor deze keuze is te lezen in het screeningrapport.

Zinnige Zorg - Rapport screeningsfase Systematische analyse Oor- en gehoorklachten

Dit rapport is vastgesteld door de Raad van Bestuur van het Zorginstituut en aangeboden aan de betrokken partijen en aan de minister van VWS.

De geselecteerde onderwerpen zijn de zorg voor mensen met slechthorendheid en doofheid en de zorg voor kinderen met middenoorontsteking. Deze worden in de verdiepingsfase verder onderzocht.

Werkwijze Zinnige Zorg

Op de pagina 'Zinnige Zorg - systematisch doorlichten van het basispakket' staat beschreven hoe een Zinnige Zorg-project verloopt.

Van Zinnige Zorg naar Passende zorg

Zinnige Zorg is onderdeel van Passende zorg. De Zinnige Zorg-verbetersignalementen beschrijven concrete verbeterafspraken over effectieve en kwalitatief goede zorg, die op de juiste plek wordt geleverd en samen met de patiënt tot stand komt. Daarmee zijn de 4 principes van Passende zorg in de verbeterafspraken vertegenwoordigd. Met de implementatie van verbeterafspraken wordt vanuit Zinnige Zorg een actieve bijdrage geleverd aan de beweging naar Passende zorg. Lopende Zinnige Zorg-projecten vinden doorgang in het kader van Passende zorg.

Meer informatie

Contactpersoon: Mariska Stam (projectleider)
E-mail: zzoor@zinl.nl
Mobiel: 06 - 12 34 94 43

Tijdlijn

Een overzicht van belangrijke stappen in de verdiepingsfase Slechthorendheid en doofheid en de daaraan voorafgaande screeningsfase ‘Oor- en gehoorklachten’.

Betrokken partijen

  • AudiNed
  • Dovenschap
  • Federatie Medisch Specialisten (FMS)
  • Federatie van Nederlandse Audiologische Centra (FENAC)  
  • Federatie van Ouders van Dove en slechthorende Kinderen (FODOK-FOSS)
  • Landelijk Werkverband voor Maatschappelijk werkers voor Auditieve en communicatieve beperkten (LWMA)
  • Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
  • Nederlandse Vereniging voor Audiologie (NVA)
  • Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied (NVKNO)
  • Nederlandse Vereniging voor Klinisch Fysici (NVKF)
  • Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG)
  • Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK)
  • Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF)
  • Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)
  • Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)
  • Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie (OPCI)
  • Patiëntenfederatie Nederland
  • Samenwerkende Instellingen voor mensen met Auditieve- en/of Communicatieve beperkingen (SIAC)
  • Stichting Hoormij.NVVS
  • Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN)
  • Zorgverzekeraars Nederland (ZN)
  • Afvaardiging namens de audiciënsbedrijven (NVAB, de Kwaliteitsaudiciens, Collectief van Zelfstandige Audiciens en Hoorprofs)
  • Afvaardiging namens de koepelorganisaties voor senioren (KBO-PCOB)

Partijen die we informeren over de voortgang van dit project:

  • Federatie van Ouders van Dove en slechthorende Kinderen (FODOK-FOSS)
  • Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK)
  • Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG)
  • Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie (OPCI)
  • Stichting Audiciensregister (StAr)
  • Stichting Protocol Hoorhulpmiddelen (SPPHM)

Publicaties