Passende zorg verbetertraject - Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (implementatiefase)

Samen met partijen in de zorg heeft Zorginstituut Nederland onderzocht waar mogelijkheden zijn voor verbeteringen in het zorgtraject voor mensen met leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD). In september 2021 heeft het Zorginstituut het ‘Verbetersignalement Leeftijdsgebonden maculadegeneratie uitgebracht. Hierin staan de afspraken over verbeteringen waarmee partijen aan de slag gaan om de zorg voor mensen met deze aandoening te kunnen verbeteren. Het Zorginstituut volgt en ondersteunt de implementatie waar nodig.

Verbetersignalement

In het ‘Verbetersignalement Leeftijdsgebonden maculadegeneratie’ stelt het Zorginstituut samen met partijen in de zorg vast, dat verbeteringen mogelijk zijn in het zorgtraject voor mensen met deze aandoening.

Zinnige Zorg - Verbetersignalement Leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Samen met patiënten, zorgverleners en zorgverzekeraars zijn verbeterafspraken gemaakt. De betrokken partijen hebben zich verbonden aan deze afspraken en de uitvoering ervan. Het gaat om 4 onderwerpen voor verbetering:

  • geef meer aandacht aan preventie bij verhoogd risico op LMD en bij bestaande LMD;
  • zorg voor tijdige en juiste diagnostiek van LMD en snelle start van de behandeling;
  • geef meer duidelijkheid over een optimale behandeling met anti-VEGF-injecties;
  • besteed meer aandacht kwaliteit van leven van patiënten met slechtziendheid.

Wat gaan patiënten van de verbeteracties merken?

De verbeterafspraken kunnen voor patiënten het volgende betekenen:

  • Mensen met een verhoogd risico op LMD en patiënten met LMD krijgen meer voorlichting. Hierdoor kunnen ze zelf meehelpen om het ontstaan of verergering van de ziekte te voorkomen of uit te stellen.
  • Doordat de ziekte op tijd wordt vastgesteld en de behandeling snel start, behouden patiënten hun gezichtsscherpte mogelijk langer.
  • Er hoeft minder aanvullend onderzoek plaats te vinden en dat is minder belastend voor patiënten.
  • Het landelijk vastleggen van uitkomstinformatie van behandelingen bij LMD geeft zorgverleners en patiënten meer inzicht in de voor hen best passende zorg.
  • Patiënten ontvangen op het juiste moment meer begeleiding en duidelijkere informatie over de behandelmogelijkheden, revalidatie en hulpmiddelen. Zo kunnen zij samen met de zorgverlener beslissen over de zorg die het beste past bij hun situatie.

Op de lange termijn gaan alle verbeteringen bijdragen aan minder gezichtsbeperkingen bij patiënten met LMD en een betere kwaliteit van leven.

Implementatie en monitoring

De uitvoering en implementatie van de verbeteracties is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de betrokken partijen in de zorg. Zij hebben toegezegd dit te gaan doen. Het Zorginstituut zal waar nodig en op verzoek van partijen de implementatie ondersteunen. Bijvoorbeeld door het organiseren van bijeenkomsten om partijen samen te brengen of door het ondersteunen van de communicatie over de afgesproken verbeteracties en de onderliggende analyse.

Verslag bijeenkomst implementatiefase Leeftijdsgebonden maculadegeneratie 16 november 2023

Het Zorginstituut zal de verbeteracties monitoren door jaarlijks met partijen over de voortgang te overleggen. Hierover brengen we een voortgangsrapportage uit aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en sport (VWS).

Voortgangsrapportages over verbetertraject leeftijdsgebonden maculadegeneratie:

Zinnige Zorg - Eerste voortgangsrapportage implementatie Leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Voortgangsrapportages over alle passende zorg verbetertrajecten:

Zinnige Zorg - Voortgangsrapportage implementatiefase 2022
Passende zorg verbetertrajecten - Voortgangsrapportage implementatiefase 2023

Evaluatie

Ongeveer 4 jaar na publicatie van het ‘Verbetersignalement Leeftijdsgebonden maculadegeneratie’ zal het Zorginstituut een evaluatierapport over de bereikte verbeteringen uitbrengen aan de minister.

Van Zinnige Zorg naar Passende zorg verbetertrajecten

De activiteiten in deze verbetertrajecten zijn onderdeel van de inspanningen van het Zorginstituut Nederland om passende zorg te bevorderen. In het programma ‘Zinnige Zorg’ van Zorginstituut Nederland is de laatste jaren al veel voorwerk gedaan. De verbetersignalementen beschrijven concrete verbeterafspraken over effectieve en kwalitatief goede zorg, die op de juiste plek wordt geleverd en samen met de patiënt tot stand komt. Ook voor preventie is aandacht. Omdat het implementeren van verbeterafspraken leidt tot daadwerkelijke veranderingen die bijdragen aan passende zorg, verandert de naam van Zinnige Zorg naar ‘Passende zorg verbetertrajecten’.

Voor informatie

Contactpersoon: Anne-Margot Pot (projectleider)
E-mail: zzoog@zinl.nl

Tijdlijn

Deze tijdlijn biedt een overzicht van belangrijke stappen in de implementatiefase Leeftijdsgebonden maculadegeneratie. De verdiepingsfase Maculadegeneratie en de screeningsfase Ziekten van het oog gingen daaraan vooraf.

Betrokken partijen

  • Bartiméus
  • Koninklijke Visio
  • MaculaVereniging
  • Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
  • Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG)
  • Nederlandse Associatie Physician Assistents (NAPA)
  • Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA)
  • Oogvereniging Nederland
  • Optometristen Vereniging Nederland (OVN)
  • Vereniging voor Oogheelkundige Verpleging en Zorgverlening (VOVZ)
  • Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN)
  • Zorgverzekeraars Nederland (ZN)

Publicaties