Passende zorg voor mensen met psychische problemen
In het traject ‘Passende zorg voor mensen met psychische problemen’ brengt Zorginstituut Nederland belangrijke thema’s en uitdagingen in de zorg rondom psychische problemen in beeld. Dat doen we samen met vele betrokken partijen uit de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en andere relevante partners, zoals gemeenten. We kijken daarbij niet alleen naar behandeling en begeleiding van mensen met een psychische problemen in de ggz. We kijken ook naar preventie en ondersteuning voor mensen met een mentale hulpvraag in andere domeinen. Het Zorginstituut inventariseert de kansen en belemmeringen voor passende zorg en beschrijft deze in een signalement.
Het belang van passende zorg voor cliënten en hun naasten
Passende zorg stelt de kwaliteit van leven en het functioneren van mensen voorop. Het doel is dat de zorg bijdraagt aan een verbetering van functioneren, gezondheid en kwaliteit van leven. Bijvoorbeeld doordat mensen beter kunnen omgaan met hun klachten of ondersteuning krijgen bij zelfmanagement. Of doordat ze goede voorlichting krijgen over mogelijke oplossingen rond hun hulpvraag.
Maatschappelijk belang van passende zorg voor mensen met een psychische problemen
In Nederland hebben veel mensen te maken met psychische problemen met een grote impact op hun dagelijks functioneren. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat ongeveer 11-12% van de bevolking van 12 jaar en ouder zich psychisch ongezond voelt. Uit het NEMESIS-2 onderzoek (2010) is bekend dat jaarlijks ongeveer 1,9 miljoen mensen tussen de 19 en 64 jaar een psychische aandoening hebben. Het gaat hierbij om mensen met angststoornissen, stemmingsstoornissen, middelenstoornissen (verslaving) en aandachtstekort- of gedragsstoornissen. Uit deze groep komen ruim 1 miljoen mensen in de huisartsenpraktijk of in de GGZ terecht. De maatschappelijke kosten van psychische problemen zijn hoog, denk bijvoorbeeld aan professionele zorg, zorg door naasten, verlies van arbeidsproductiviteit en ziekteverzuim door arbeidsongeschiktheid. Ook worstelt de GGZ net als de rest van de zorg met krapte op de arbeidsmarkt. En vaak zijn de wetten, regels en manieren van financieren voor het bieden van passende zorg erg ingewikkeld. Ook dat zijn onderwerpen die onderdeel zijn van passende zorg.
Onze aanpak van passende zorg voor mensen met psychische problemen
Sinds 2014 zijn in de GGZ al veel landelijke en regionale initiatieven ondernomen om passende zorg te bevorderen. Denk aan de ontwikkeling van zorgstandaarden, het vormen van netwerken, de introductie van POH GGZ en basis GGZ en het Hoofdlijnakkoord GGZ. Op dit moment komt er steeds meer regionale domeinoverstijgende samenwerking tot stand. Samen met vele relevante partijen onderzoeken we hoe passende mentale hulp zo goed mogelijk verder gestimuleerd kan worden. Wat hebben eerdere initiatieven gericht op passende GGZ tot nog toe opgeleverd? Welke initiatieven staan nog op de agenda en wat verwachten we daarvan? En waar geeft het systeem mogelijk nog onbedoelde tegenstrijdige prikkels?
Vervolgstappen en uitdagingen in passende zorg voor mensen met psychische problemen
De uitdaging voor nu is om te kijken welke kansen en belemmeringen er zijn om passende zorg te bieden aan mensen met psychische problemen. We kijken naar voorbeelden uit de praktijk en proberen daar in gezamenlijkheid met andere relevante partijen van te leren. De resultaten leggen we vast in een signalement. Met als uiteindelijk doel een bijdrage te leveren aan de gemeenschappelijke agenda passende zorg voor mensen met psychische problemen. Zodat cliënten de meest passende zorg ontvangen, nu en in de toekomst.
Voor informatie
Voor meer informatie over ‘Passende zorg voor mensen met psychische problemen’ kunt u een e-mail sturen naar:
Petra Beusmans (projectleider)
E-mail: pbeusmans@zinl.nl
Planning
| Stappen | Datum |
|---|---|
| Start onderzoek | december 2021 |
| Diverse gespreksrondes | continu |
| Publicatie signalement | voorjaar/zomer 2023 |
De informatie en planning op deze pagina worden regelmatig geactualiseerd.
Betrokken partijen
Passende zorg gaat ons allemaal aan. Bij dit passende-zorgtraject betrekken we zoveel mogelijk organisaties uit de GGZ, waaronder patiëntenverenigingen en zorgverleners. Ook betrekken we andere relevante partijen, zoals gemeenten, zorgverzekeraars en de overheid.
Passende zorg
De zorg dreigt zelf ziek te worden. Steeds meer mensen hebben vaker en langer zorg nodig. Kosten blijven stijgen. Het enige dat krimpt is het aantal mensen dat in de zorg wil werken. Als we niets doen, kan niet meer iedereen zorg krijgen. Met Passende zorg willen we dit veranderen. Passende zorg is een aanpak om ervoor te zorgen dat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen. Dat is zorg die werkt en waarbij patiënt en zorgverlener samen beslissen. Het gaat om een ommezwaai in ons denken over zorg. Minder focus op ziekte en behandeling. En meer inzet op gezondheid en wat iemand wel kan. We willen het gesprek in de hele samenleving op gang brengen, want zorg gaat ons allemaal aan. Iedereen moet andere keuzes maken: patiënten, zorgaanbieders, zorgverzekeraars én de overheid. Dit doen we vanuit de 4 principes van passende zorg.