Pakketadvies: Clusteren van combinatiepreparaten en spookclusters

De minister van VWS heeft in 2020 Zorginstituut Nederland gevraagd om adviezen over het clusteren van bepaalde (groepen van) onderling vervangbare geneesmiddelen in het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). Het gaat om combinatiepreparaten (geneesmiddelen met meer dan 1 werkzame stof in een vaste combinatie) en de zogenaamde spookclusters (clusters in het GVS die slechts 1 product bevatten).

Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS)

Een extramuraal geneesmiddel (geneesmiddel op recept van een arts verkrijgbaar bij de apotheek) wordt alleen vergoed als het is opgenomen in het GVS. De hoogte van de vergoeding hangt af van de lijst waarop deze middelen worden geplaatst. Onderling vervangbare geneesmiddelen worden in 1 cluster geplaatst op bijlage 1A. Hierbij kan een vergoedingslimiet gelden. Elk cluster bevat tenminste 1 betalingsvrij geneesmiddel. Unieke geneesmiddelen komen op bijlage 1B. De geneesmiddelen op deze lijst hebben geen vergoedingslimiet.

Modernisering GVS

Aanleiding voor dit verzoek is het voorgenomen besluit van de minister om het GVS te moderniseren. Dit verzoek is een voorbereiding op dit besluit.

In mei 2021 heeft het Zorginstituut het eerste advies (deel 1) hierover uitgebracht:

Advies clustering van combinatiepreparaten en spookclusters in het GVS (deel 1).

In april 2022 is deel 2 uitgebracht:

Advies clustering van combinatiepreparaten en spookclusters in het GVS (deel 2).

In juli 2022 is deel 3 uitgebracht:

Advies clustering van combinatiepreparaten en spookclusters in het GVS (deel 3).

In maart 2023 is deel 4 uitgebracht:

Advies clustering van combinatiepreparaten en spookclusters in het GVS (deel 4).

Combinatiepreparaten

Combinatiepreparaten (geneesmiddelen met meer dan 1 werkzame stof in een vaste combinatie) werden tot nu toe vaak in een Y-cluster of op bijlage 1B van het GVS geplaatst. De vergoedingslimieten van de combinatiepreparaten werden tot nu toe anders berekend dan de vergoedingslimieten van de monopreparaten.

Met de modernisering van het GVS wil het ministerie van VWS de gebruikelijke rekensystematiek voor geneesmiddelen in het GVS ook toepassen op combinatiepreparaten. Het uitgangspunt hierbij is dat er na herberekening van de vergoedingslimieten ook bij de combinatiepreparaten tenminste 1 bijbetalingsvrij middel beschikbaar komt.

Om de reguliere rekensystematiek te kunnen gebruiken voor combinatiepreparaten, moeten deze middelen eerst daadwerkelijk in 1 cluster geplaatst worden. De minister van VWS verzoekt het Zorginstituut daarom te adviseren welke combinatiepreparaten in het GVS met elkaar geclusterd kunnen worden en welke niet. De minister vraagt daarbij aandacht te besteden aan de geneesmiddelen tegen hiv en hepatitis C die een uitzonderingspositie hebben in het GVS.

Spookclusters

Spookclusters zijn clusters op bijlage 1A waarin slechts 1 product zit, soms met een bijbetaling. VWS overweegt om spookclusters in het GVS op te heffen door de middelen zo mogelijk te clusteren, als ze onderling vervangbaar zijn met andere middelen. Het Zorginstituut is gevraagd te adviseren over de onderlinge vervangbaarheid van producten die op dit moment in een spookcluster zitten.

Planning

Na publicatie van deel 4 maakte de minister bekend dat de modernisering van het GVS niet doorgaat. Hij zal het Zorginstituut later in 2023 informeren hoe de uitgebrachte adviezen worden opgevolgd. Daarna zal het Zorginstituut de beoordeling van de resterende spookclusters plannen.

Betrokken partijen

Open consultatie.