Zinnige Zorg - Zinnig gebruik van geneesmiddelen bij patiënten met castratierefractair prostaatcarcinoom (afgerond)

Evaluatiefase afgerond

Op 15 juni 2023 hebben we onze eindrapportage gestuurd naar de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Daarmee is dit Zinnige Zorg-traject afgesloten.

Zinnige Zorg - Eindrapportages oncologie

De eindrapportage laat zien wat het Zorginstituut en partijen samen hebben ondernomen en bereikt in de implementatiefase van de Zinnige Zorg-trajecten voor mensen met kanker. Er is op goede wijze invulling gegeven aan de verbetermogelijkheden. Op meerdere onderwerpen zijn nog stappen te zetten, zoals bij de inzet van dure geneesmiddelen en zorg in de laatste levensfase. Dit is ook gesignaleerd in de signalementen Passende zorg voor mensen met kanker en er zijn afspraken over gemaakt in het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Verbetersignalement Zinnig gebruik van geneesmiddelen bij patiënten met castratie refractair prostaatcarcinoom

Castratierefractair prostaatkanker (CRPC) is het laatste stadium van prostaatkanker en wordt als ongeneeslijk beschouwd. De inzet van geneesmiddelen bij CRPC is de afgelopen jaren sterk geëvolueerd. Er zijn meer middelen beschikbaar gekomen, die in meer fases van de ziekte worden ingezet. Daardoor kunnen patiënten een langere overleving en betere kwaliteit van leven hebben. Het Zorginstituut heeft samen met betrokken partijen de zorg rondom CRPC onderzocht. Hierbij is gekeken naar het gebruik van de dure geneesmiddelen in de praktijk, omdat veldpartijen meenden dat er mogelijk ongepaste inzet van deze geneesmiddelen plaatsvond. Het onderzoek leidde in 2016 tot publicatie van een verbetersignalement:

Zinnige Zorg - Verbetersignalement Zinnig gebruik van geneesmiddelen bij patiënten met castratie refractair prostaatcarcinoom.

De uitkomsten van dit onderzoek geven een beeld van de eerste introductie van deze middelen en illustreren de uitdagingen voor implementatie van gepast gebruik. De verbetersignalen richtten zich op:

• een goede indicatiestelling,
• goede afstemming tussen zorgprofessionals onderling,
• de zorg in de laatste levensfase.

Implementatie van de verbetersignalen

In de implementatiefase heeft het Zorginstituut gekeken in hoeverre deze verbetersignalen in de praktijk tot verbeteringen hebben geleid. We hebben hiervoor onder andere in april 2018 een implementatiebijeenkomst georganiseerd, waarbij vertegenwoordigers van de patiëntenvereniging, zorgverzekeraars en beroepsgroepen aanwezig waren. In deze bijeenkomst zijn de initiatieven van de veldpartijen besproken die aansluiten op de 3 verbetersignalen.

We constateerden dat de uitdagingen rondom de verbetersignalen door alle relevante partijen met urgentie zijn opgepakt en dat er veel initiatieven een structurele plek hebben gekregen in de dagelijkse praktijk. Deze initiatieven zijn in lijn met de verbetersignalen over de gepaste indicatiestelling en de afstemming tussen zorgprofessionals.

Samen met de partijen is afgesproken dat het verbetersignaal over de inzet van dure geneesmiddelen in de laatste levensfase zal worden meegenomen in de implementatiefase van het grotere Zinnige Zorg-traject 'Zorg in de laatste levensfase bij mensen met long- en darmkanker' vanwege de sterke inhoudelijke samenhang tussen deze 2 onderwerpen. Hierdoor kan dit onderwerp integraal worden geïmplementeerd in een overkoepelend traject wat inmiddels gestart is.

In april 2020 heeft het Zorginstituut een voortgangsrapportage gestuurd naar de minister van VWS:

Zinnige Zorg - Voortgangsrapportage Verbetersignalementen 'Zorg in de laatste levensfase darm- en longkanker' en 'Prostaatkanker'.

Zinnige Zorg - Zorg rondom nieuwvormingen

Zorginstituut Nederland heeft in 2015 in het kader van het programma Zinnig Zorg een systematische doorlichting uitgevoerd voor de zorg van het ICD-10-domein ‘Nieuwvormingen’ (C00-D48). De analyse was specifiek gericht op de nazorg bij de 5 meest voorkomende kwaadaardige aandoeningen. Het perspectief van de patiënt en de zorg die deze nodig heeft vormden het uitgangspunt van elke doorlichting. Op grond van deze analyse en de inbreng van partijen in bijeenkomsten en consultaties zijn er 5 verdiepingsonderwerpen benoemd:

• Zinnige nacontrole van mensen behandeld voor borstkanker;
• Zinnige zorg in de laatste levensfase bij mensen met longkanker of darmkanker;
• Zinnig gebruik en toegankelijkheid van (dure) oncolytica;
• Zinnige nacontrole bij mensen met huidkanker;
• Zinnig gebruik van dure geneesmiddelen bij mensen met castratie refractair prostaatcarcinoom.

Van Zinnige Zorg naar Passende zorg

Zinnige Zorg is onderdeel van Passende zorg. De Zinnige Zorg-verbetersignalementen beschrijven concrete verbeterafspraken over effectieve en kwalitatief goede zorg, die op de juiste plek wordt geleverd en samen met de patiënt tot stand komt. Ook voor preventie is aandacht in Zinnige Zorg. Daarmee zijn de vier principes van Passende zorg in de verbeterafspraken vertegenwoordigd. Met de implementatie van verbeterafspraken wordt vanuit Zinnige Zorg een actieve bijdrage geleverd aan de beweging naar Passende zorg. Lopende Zinnige Zorg-projecten vinden doorgang in het kader van Passende zorg.

Voor informatie

Iris Groeneveld (projectleider)
E-mail: IGroeneveld@zinl.nl