Ruim 6 weken lang riepen we iedereen in Nederland op om mee te denken over de zorg van morgen. Onder de #DeZorgVanMorgen barstte het gesprek op social media los. Via media-aandacht en sociale media wisten we rond de 10 miljoen Nederlanders te bereiken. De grootste winst is dat het gesprek over de toekomst van de zorg écht op gang is gekomen. De bereidheid om met elkaar na te denken - binnen de zorg en daarbuiten - wat we anders moeten doen, is nog nooit zo groot geweest.
Hoeveel willen we in 2040 voor de zorg betalen? Die vraag staat centraal in een nieuwe campagne van het Zorginstituut.
Met de campagne ‘De zorg van morgen’ is het gesprek aangezwengeld over de toekomst van de zorg.
De zorg in 2040. Wat zie je dan?
Tekorten aan alles. Er is een tekort aan zorgverleners.
In een indringende hoofdfilm laten we een afschrikwekkend toekomstbeeld zien. En in prikkelende testimonials, komen zorgverleners, bestuurders, patiënten en zelfs minister van VWS Ernst Kuipers aan het woord.
Het kan echt veel beter.
We nodigen heel Nederland uit om op social media mee te praten over de zorg van morgen. En dat is gelukt. Er volgt enorme aandacht via tv, radio, print, online en social. Ondersteund door persoonlijke Linkedin posts uit de zorgsector zelf.
Het piept en kraakt. Om die reden start Zorginstituut Nederland met de campagne ‘De zorg van morgen’.
Als we niets doen, gaat in 2040 een derde van het inkomen van de gemiddelde Nederlander op aan zorg.
Meer dan 10 miljoen mensen komen zo met de campagne in aanraking. En die mensen reageren massaal. Zowel vanuit de zorgsector als daarbuiten komen tienduizenden inhoudelijke reacties over hoe de zorg beter kan. Hiermee is de dialoog echt goed op gang gebracht. Ook worden er volop plannen gemaakt die bijdragen aan het toekomstbestendig maken van onze gezondheidszorg. Daarmee is het gelukt om de toekomst van de zorg zowel bij het publiek als bij de politiek, op de kaart te zetten en een wezenlijke bijdrage te leveren aan de zorg van morgen.
We kunnen dit nog repareren, maar alleen als we nu keuzes maken.
Cijfers
Op de sociale media kregen we ongeveer 80.000 reacties. Meer dan 20.000 inhoudelijke bijdragen over de zorg van morgen kwamen bij ons binnen. Na een grondige analyse zijn er 304 ideeën overgebleven. 148 daarvan zijn concrete verbetervoorstellen voor de toekomst van de zorg.
De ideeën zijn verdeeld in 5 thema's:
- preventie en leefstijl;
- zorgpremie;
- zorgstelsel;
- organisatie van de zorg;
- (huis)artsen.
De meeste reacties kwamen binnen op het thema zorgstelsel.
Beeld: © Zorginstituut Nederland
Ideeën delen
Het Zorginstituut heeft alle reacties uit de campagne verwerkt en gesorteerd op thema. Een aantal onderwerpen springt er door de hoeveelheid reacties bovenuit. Met name de aandacht voor het aanpakken van slechte sociale leefomstandigheden die leiden tot een hoge zorgvraag, terwijl het werkelijke probleem niet wordt aangepakt. De roep om meer regie over de eigen behandeling en de suggesties om de hoge regeldruk in de zorg eindelijk terug te dringen scoren ook hoog. En veel reacties gaan over de noodzaak van een gezondere samenleving.
Sjaak Wijma, bestuursvoorzitter van het Zorginstituut: “Wat ik niet eerder zo heb meegemaakt, is de grote vraag vanuit de samenleving om gezondheid te agenderen. En dan niet alleen als oplossing vanuit de basisverzekering, maar veel breder: een health policy for all. De samenleving heeft gesproken, met veel goede ideeën die écht kunnen bijdragen. Die gaan we delen met alle andere partijen in de zorg, bij het verder voeren van het gesprek en het maken van noodzakelijke keuzes over de toekomst van onze zorg.”
Reacties per thema
Hoe #DeZorgVanMorgen eruit ziet? "We moeten meer focussen op preventie" zegt algemeen directeur GGD GHOR Nederland Ton Coenen. 1/3 van de ziektes worden veroorzaakt door omgeving, gedrag en sociale factoren.
Ik zou eerder expliciet ongezond eten duurder maken (en tegelijk gezond eten goedkoper!) en dan heb je minder mensen met een BMI van >30, en de mensen die toch dat ongezonde eten kopen leveren de staat juist geld op.
In Cuba is een huisarts controle bijna net zo standaard als wij hier naar de tandarts gaan. Ook al ben je gezond, misschien spelen er wel hele andere problemen die andere onopgemerkt blijven. Of worden vroegtijdig hartkwalen of suikerziekte ontdekt. Verpleegkundige staan daar soms ook in wijken om mensen aan te spreken en zo vroegtijdig problemen op te sporen en te kijken naar wat voor voorlichting behoefte is. Hier komt een huisarts soms nauwelijks bij patiënten langs die wel hulpbehoevend zijn en krijgen soms ouderen jaren lang dezelfde medicatie zonder dat daar tussentijds weer eens naar gekeken word of het wel nodig is. Een goede huisarts toont interesse in zijn patiënten en vraagt hoe het gaat.
Belast ongezond eten met een suiker- en vettaks. Naar mijn gevoel is 2/3 van het eten dat in de supermarkt ligt ongezond en goedkoper dan gezond eten.
Voer gezondheidsles in op de middelbare school met als onderdeel 'koken'. Heb het idee dat steeds minder mensen kunnen koken.
Verlaag de stress van minima, door het minimumloon te verhogen en ook het salaris van de onderste 'werkende' klasse. Minder stress is gezonder. Ik vermoed dat mensen in de lagere sociale klassen meer gezondheidsproblemen hebben. En eigenlijk bedoel ik ook: zorg voor betere verdeling van welvaart en inkomen in NL.
Veel meer op preventie richten. Waarom 2x per jaar wel controle bij de tandarts en niet bij de huisarts bijvoorbeeld regelmatig. Screen bij een gemiddelde leeftijd van 45 jaar bijvoorbeeld op bloeddruk, cholesterol, glucose, nieren etc. Dan kun je bijsturen en het gesprek aan gaan over een gezondere leefstijl. Duurdere zorg voorkomen.
Hoger eigen risico: maakt drempel naar zorgvraag hoger, persoonlijk budget per Nederlander: ben je daar overheen betaal je een eigen bijdrage, zelf betalen: als de ziekte overduidelijk komt door bewust fout gedrag of ongezonde leefstijl, zorgstop: boven een bepaalde leeftijd moet je de zorg zelf betalen
Allereerst stap alstublieft af van al die aparte zorgverzekeringen en maak er net als vroeger weer één ziekenfonds van. Al die zorgverzekering maatschappijen met hun top bestuurders en hun commissariaten met een riant salaris slokken heel wat geld op wat niet rechtstreeks naar de zorg gaat. Dan is er ieder jaar bij elke maatschappij een afdeling bezig die de zorg premie voor het volgend jaar moet bereken.
Wat ik bedoel te zeggen is, dat de oplossing van het beheersbaar houden van kosten in de zorg, misschien wel helemaal niet binnen de zorg gezocht moet worden. Maar dat er meer gekeken moet worden naar de behoeften vanuit elke individuele Nederlander.
Suggesties voor betaalbaardere zorg: er worden standaard medicijnen weggegooid als een patiënt die niet meer nodig heeft. Voorbeeld: mijn broer die vorige week is overleden en nog heel veel medicijnen had. Gewoon in de verpakking. Waarom wordt dit vernietigd?
Doe iets tegen een maatschap die specialisten maken om een exorbitant loon te kunnen vangen!! Dat druist mijn inziens écht in tegen de eed die ze hebben afgelegd: betaal niet meer dan een gewoon redelijk salaris, niet van een minister president, maar bv van een kamerlid. Dat is nog stééds een heel erg groot loon 4x modaal...
Ik heb 4 suggesties:
1. Voer een eigen bijdrage in van € 5 voor huisartsenbezoek. Een laag bedrag, maar het werkt enigszins drempelverhogend en die € 5 draagt bij aan het financieren van de kosten.
2. Bouw opname van niet-noodzakelijke zorg stap voor stap af. De zorgverzekering is een risicoverzekering. Zij hoort kosten te dekken die onzeker zijn en gericht zijn op zorg die de gezondheid herstellen. Daar horen veel plastische ingrepen, ivf-behandelingen, sexe-veranderingen en dergelijke niet bij. Een deuk in mijn auto is verzekerd, maar de montage van een trekhaak niet.
3. Voer een (gemaximeerde) eigen bijdrage in voor de voor de behandeling van ziektes die (1) aantoonbaar het gevolg zijn van ongezond gedrag (zoals roken, drinken, drugs- en alcoholmisbruik) en waarover (2) de patiënt tenminste één keer een advies om te stoppen van een arts heeft genegeerd. De hoogte van die eigen bijdrage zou in een later stadium afhankelijk gemaakt kunnen worden van iemands vermogen.
4. Zie strenger toe op de kosten: de kosten van zorgverzekeraars zijn te hoog, de behandelplannen te duur en over het algemeen durf ik de stelling aan dat we in Nederland veel te veel betalen per ziekenhuisuur/consult/behandeling. Daarnaast worden de échte werkers in de ziekenhuizen (verpleegkundigen en ondersteuners) slecht betaald. De kostenkant MOET ook onderwerp zijn van ingrijpen.
Experimenteren met zorgbundels: innovatieve financiële afspraken. Hoe zorg gefinancierd wordt heeft invloed op de manier waarop zorgprofessionals zorg kunnen organiseren en verlenen. Omdat in de huidige bekostiging de vergoeding nog vaak opgeknipt wordt in verschillende declaraties zoals dbc’s, kan dit leiden tot een ongewenste versnippering van zorg. Samenwerken en inzetten op preventie en innovatie wordt daardoor te weinig gestimuleerd.
Als we nu eens beginnen om ziekte niet als een verdienmodel te zien, maar artsen te belonen als ze ervoor zorgen dat hun patiënten gezond zijn.
Al jaren wordt er geroepen dat de zorg onbetaalbaar wordt en rigoureus anders moet. Wat ik enorm mis in alle aandacht, is de opbouw van de kosten. Maak de kosten van de zorg maar eens transparant als u echt een maatschappelijke discussie wilt over de zorg. Nu wordt de schuld vooral bij de volgende oorzaken gelegd; vergrijzing, chronische ziekten en duurder wordende geneesmiddelen.
Dat artsen beter naar patiënten luisteren, dat gaat zoveel besparen op de zorg! Helaas zelf meerdere keren meegemaakt, dat door niet of niet goed luisteren er zoveel zinloze zorg is uitgevoerd: onderzoeken, medicijnengebruik en ook de tijd bij artsen/ziekenhuizen.
Ik hoop op aanpak van orphan drugs die dat eigenlijk niet zijn. Tegengaan van patenteren van medicatie die allang bestaat.
Helemaal eens dat we in de zorg afscheid moeten nemen van de veel te dure en ineffectieve eenheidsworst. Zorgverleners zouden bijvoorbeeld al aan de poort de zorgbehoefte moeten meten (sommigen vragen bijvoorbeeld veel tijd van de dokter omdat ze veel uitleg behoeven, anderen willen liever informatie over hun aandoening toegestuurd krijgen zodat ze het zelf kunnen uitzoeken en weer anderen willen graag met e-health en gadgets op afstand met de dokter samenwerken). Ziekenhuizen kunnen hiervoor hun eigen PERSONA'S ontwikkelen. Ik verbaas me er al langer over dat er in de zorg alleen op aandoening, maar niet op zorgbehoefte wordt GESEGMENTEERD, want dat resulteert in echt maatwerk, grotere efficiëntie en lagere kosten. Of zijn er zorgverleners die dit al doen?
Als echt beter worden of behandeling er NIET meer in zit (chronische aandoening): dan indicatie voor onbepaalde tijd...
Praten met de zorgverleners over hoe de zorg ingericht moet worden, in plaats van over zorgverleners praten hoe zij het met oplossingen moeten doen van mensen voor wie het een ver van mijn bed show is.
Er zijn heel veel buitenland artsen als me in Nederland. We kunnen niet hier meteen werken. Want de weg naar BIG registratie is heel moeilijk en het kost veel tijd bijna dan 3 jaar! Ik was een kinderarts in mijn land en ik heb voor 12 jaar gewerkt dat ik weet heel goed mijn werk, maar nu ben ik 8 maanden in Nederland en kan nog niet werken.
Daarbij; Videobellen IS persoonlijk contact.
Betere financiering huisartsenzorg - Bevorderen van praktijkhouderschap - Kleinere praktijken - Een sterke eerste lijn in verbinding met het sociaal domein.
De patiënt zou samen met de huisarts zijn/haar eigen dossier moeten beheren. Patiënten komen er te laat achter wat er over hen is geschreven en in bijna elk dossier zitten fouten: van kleine onzorgvuldigheden tot foute aannames, die doorgaans gewoon blijven staan.
Het begint bij patiënten alle informatie te geven. Te vaak is de informatie beperkt tot hetgeen in eigen ziekenhuis mogelijk is. Zo worden patiënten bijvoorbeeld zelden geïnformeerd over studies die in andere ziekenhuizen lopen. Geef patiënten de kans om te kiezen!
Zolang er nog een numerus fixus bestaat op die opleidingen geloof ik niet dat er wat gaat veranderen. Kennelijk is de zorg gebaat bij een structureel tekort aan artsen en ic.
Als beginnend huisarts ervaar ik zelf elke dag de gevolgen zoals hierboven besproken wordt. Wat ik niet snap is waarom we met z’n allen (overheid, beroepsgroepen en belangenorganisaties) geaccepteerd hebben dat er sinds eind jaren 90/begin 00 voor elke (veelal oude mannelijke collega’s) praktijkhoudende fulltimer ongeveer 1,3 (80+% vrouwelijke) veelal waarnemer parttimer is opgeleid. Dat was wachten op een artsentekort.
Ja “samen beslissen en de opties bespreken” maar veel artsen doen/ kunnen dat niet. Er wordt alleen besproken welke mogelijkheden van behandeling er zijn maar niet wat het mogelijke gevolg is van terughoudendheid daarin. Artsen opleiden om ook dat gesprek te kunnen voeren zou goed zijn.
Ik werk als doktersassistente en merk dat veel mensen niet goed voorgelicht zijn over behandeling van simpele klachten. Mensen weten niet dat hoesten 3 weken duurt en antibiotica niet werkt, koorts bij volwassenen mag 5 dagen duren en daarnaast de eindeloze verslavingen aan oxycodon en slaaptabletten. Ik denk dat een betere voorlichting hierover al een heleboel bezoeken aan de huisarts kunnen schelen.
1) Gebruik huisartsenpost: de huisartsenpost wordt erg veel gebruikt als veredelde eigen huisarts. 80 wachtende aan de telefoon en uitpuilende wachtkamers zijn helaas geen uitzondering. We merken dat mensen ook wanneer ze bv al 3 weken buikpijn hebben toch op zondag bij de HAP komen, of mensen die pijn hebben aan een grote teen maar daar nog gewoon op kunnen lopen. Dat komt hen vaak beter uit, ze hebben dan toch tijd. We raken als maatschappij gewend aan een 24 uurs economie waarbij altijd alles maar beschikbaar is (of moet zijn). Hierdoor zijn er vaak lange wachttijden omdat ze niet urgent zijn en urgentere patiënten voorgaan, waardoor er ook nog dagelijks verbaal geweld bij komt kijken. Ik denk dat wanneer er een goede marketingcampagne wordt gebruikt om mensen duidelijk te maken wanneer een HAP gebeld kan worden het al veel kosten zou besparen. Consulten bij de eigen huisarts zijn goedkoper dan de consulten bij de HAP.
2) Bij poliklinieken meer ruimte inkleden voor spoedverwijzingen via de huisarts. Nu komen deze patiënten vaak op een SEH, wat ook duurder is.
3) Patiënten kunnen efficiënter ontslagen worden uit een ziekenhuis. Nu blijven ze vaak nog tot en met een weekeinde liggen terwijl ze bv op zondag prima naar huis kunnen gaan. Maar het is lastiger voor een arts om dan alles te regelen. Op maandag zijn ze er meer op ingericht. Hierdoor houdt de patiënt onnodig een bed vast.
4) Kritischer kijken wanneer een operatie nog nodig is. Alhoewel dit echt al vaker gebeurt dan 10 jaar geleden. Toch is hier nog wel een slag in te slaan. Denk bv aan een dementerende patiënt die een heup gebroken heeft. Patiënten en familie wordt nog vaak verteld dat de operatie geen obstakel is. Wat ze echter niet weten/ krijgen te horen is dat de patiënt daarna door de verwardheid nauwelijks te revalideren is en de kans groot is dat die uiteindelijk hieraan zal overlijden.
5) Teveel dementerende mensen zijn thuis. We zien ze op de SEH omdat ze weer gevallen zijn. Niet altijd met grote verwondingen maar toch weer een ziekenhuisbezoek en evt een opname. We zien vaak overbelaste mantelzorgers die dat niet meer aankunnen. Ik kan me voorstellen dat mensen graag in hun eigen omgeving willen blijven wonen, maar ze zijn een gevaar voor zichzelf en hun omgeving. Meer capaciteit in een verzorgingstehuis is dan ook welkom waarbij er goede afspraken moeten komen wanneer mensen ingestuurd moeten worden. Dit komt de patiënt ook niet altijd ten goede. Ze worden uit hun vertrouwde omgeving gehaald met alle consequenties van dien.