Standpunt - Protonentherapie bij zaadbalkanker kan worden vergoed uit basispakket

Protonentherapie is bedoeld voor bepaalde mensen met zaadbalkanker

Radiotherapie met behulp van protonen is een bestralingstechniek. Met protonentherapie wordt de tumor met meer precisie bestraald dan met fotonentherapie. Hierdoor wordt gezond omringend weefsel minder blootgesteld aan bestraling, wat mogelijk leidt tot minder schade. Die schade is zeldzaam, maar is ernstig en blijkt vaak pas na zeer lange tijd. 

De behandeling kan worden gebruikt bij bepaalde mensen met zaadbalkanker (seminoma testis). Bij hen leidt de behandeling met protonentherapie in plaats van fotonentherapie ertoe dat ze minder risico hebben op tweede primaire tumoren. Een tweede primaire tumor is een nieuwe kanker bij mensen die al een keer kanker hebben gehad. Het woord ‘primair’ verwijst naar de eerste plaats in het lichaam waar die kanker is ontstaan. Denk hierbij aan tweede tumoren van maag, alvleesklier, blaas en nieren. 

Aanleiding standpunt protonentherapie: landelijk indicatieprotocol

De Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (NVRO) heeft een verzoek ingediend om protonentherapie op te nemen in het basispakket voor de behandeling van bepaalde mensen met zaadbalkanker. In 2022 stelde de beroepsgroep het ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie zaadbalkanker’ vast. Hierin stellen zij dat met protonentherapie omliggende gezonde weefsels minder straling ontvangen dan met fotonentherapie. Hiermee neemt het risico op tweede primaire tumoren af. Op verzoek van de NVRO heeft het Zorginstituut het protocol beoordeeld. Protonentherapie voor de behandeling van zaadbalkanker voor het voorkomen van tweede primaire tumoren voor bepaalde patiënten wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Radiotherapeuten bepalen aan de hand van het ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie zaadbalkanker’ welke patiënten voor deze behandeling in aanmerking komen. 

Conclusie van het Zorginstituut

Het Zorginstituut heeft het ‘Landelijk indicatieprotocol protonentherapie zaadbalkanker’ op hoofdlijnen beoordeeld. Wij vinden dat het indicatieprotocol is opgesteld op zorgvuldige en transparante wijze en met goede onderbouwing van keuzes. Onze conclusie is dat protonentherapie voor het voorkomen van tweede primaire tumoren voor bepaalde patiënten met zaadbalkanker tot het basispakket behoort. De vergoeding gaat met terugwerkende kracht in vanaf 1 februari 2022. Dit is de datum waarop het protocol is vastgesteld. 

Gevolgde procedure

Alleen zorg die écht werkt, mag deel uitmaken van het basispakket van de zorgverzekering. Dit is vastgelegd met de juridische term 'stand van de wetenschap en praktijk'. Vaak is goed duidelijk of zorg uit het basispakket kan worden vergoed, maar niet altijd. In zulke gevallen kan het Zorginstituut zelf beoordelen of die zorg in aanmerking komt voor vergoeding. Zo'n beoordeling noemen we een duiding. De uitkomst van een duiding heet een standpunt.

Een standpunt van het Zorginstituut geeft direct duidelijkheid. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) beslist hier verder niet meer over. 

Lees meer informatie over de procedure bij een standpunt op de pagina 'Verduidelijking van het basispakket - standpunten'.

Meer informatie of vragen?

Hebt u vragen over dit standpunt? Dan kunt u deze per e-mail stellen aan Yoka Kusumanto via bblekkenhorst@zinl.nl.