Orkambi®: van beoordeling tot vergoeding
De minister van VWS heeft besloten om het middel Orkambi® voor cystische fibrose (ook wel bekend als taaislijmziekte) vanaf 1 november 2017 toe te laten tot het basispakket.
Indicatie waarvoor het geneesmiddel is geregistreerd
Lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®) is geregistreerd voor de behandeling van cystische fibrose (CF) bij patiënten van 12 jaar en ouder die homozygoot zijn voor de F508del-mutatie in het CFTR-gen. Lumacaftor/ivacaftor wordt toegevoegd aan een al bestaande behandeling (best ondersteunende zorg).
CF is een autosomaal recessieve erfelijke aandoening die wordt veroorzaakt door een mutatie in het CFTR-gen. Hierdoor wordt het zout-watertransport verstoord, waardoor taai slijm ontstaat. CF leidt o.a. tot toenemende luchtweginfecties met onomkeerbare beschadiging van de longen en stoornissen in de spijsvertering. In Nederland is de mediane levensverwachting van patiënten met CF circa 40 jaar.
Tijdslijn van beoordeling tot vergoeding
Mei 2016 – pakketbeoordeling Orkambi®
Het Zorginstituut adviseert de minister van VWS om Orkambi® niet te vergoeden vanuit het basispakket. Dit negatieve advies komt voort uit een slechte onderbouwing van de fabrikant over de kosteneffectiviteit. Het Zorginstituut is bereid om, indien aan bepaalde randvoorwaarden wordt voldaan, het product opnieuw aan de pakketcriteria te toetsen.
Beoordeling Lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®) bij cystische fibrose (CF) d.d. 13 mei 2016
December 2016 – herbeoordeling Orkambi®
In oktober 2016 heeft de minister van VWS het Zorginstituut gevraagd een herbeoordeling te doen op basis van het geactualiseerde farmaco-economisch dossier van Orkambi®.
In deze herbeoordeling heeft het Zorginstituut alleen aandacht besteed aan het criterium kosteneffectiviteit. De kosteneffectiviteitsratio die de fabrikant heeft bepaald, wordt geschat op ongeveer € 400.000 per QALY (= een extra levensjaar in goede gezondheid).
Op basis van de criteria van onderlinge vervangbaarheid komt Orkambi® niet in aanmerking voor plaatsing op bijlage 1A van het Geneesmiddelenvergoedingssysteem en op basis van de huidige zeer hoge kosten-batenverhouding ook niet voor plaatsing op bijlage 1B. Het Zorginstituut adviseert de minister van VWS om met de fabrikant te onderhandelen over de prijs.
Herbeoordeling Lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®) bij cystische fibrose (CF) d.d. 15 december 2016
Mei 2017 – eerste prijsonderhandeling
De minister van VWS heeft het advies van het Zorginstituut overgenomen om met fabrikant Vertex te onderhandelen over de prijs. Op 23 mei 2017 heeft zij de prijsonderhandeling gestaakt, aangezien er geen aanvaardbare prijs kon worden overeengekomen.
September 2017 – advies niet gewijzigd
De minister van VWS heeft in een brief van 18 augustus 2017 verzocht na te gaan of het eerder afgegeven advies over lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®) nog steeds van toepassing is. Zij vroeg het Zorginstituut te onderzoeken of er nog nieuwe gegevens over de effectiviteit voorhanden waren die de hoge kosten konden rechtvaardigen. De minister wilde dit weten voorafgaand aan nieuwe prijsonderhandelingen met de fabrikant. Het Zorginstituut heeft na onderzoek geconstateerd dat de situatie niet anders is en er geen reden is om het advies te herzien.
Brief aan VWS: geen wijziging advies over Orkambi® d.d. 22 september 2017
Oktober 2017 – tweede prijsonderhandeling
Opnieuw is de minister gestart met prijsonderhandeling. Ook ditmaal is deze weer gestaakt, aangezien er geen maatschappelijk aanvaardbare prijs is geboden door de fabrikant. Het middel zal niet worden opgenomen in het basispakket. De prijs die Vertex vraagt is veel te hoog in relatie tot de betrekkelijk bescheiden effecten zoals door het Zorginstituut vastgesteld. Bovendien biedt Vertex geen inzicht waarom deze prijs zo hoog zou moeten zijn.
Eind oktober 2017 – derde prijsonderhandeling leidt tot vergoeding
Voor de derde keer is de minister van VWS met Vertex om de tafel gaan zitten. Na deze laatste onderhandeling heeft zij besloten om het middel Orkambi® voor CF toe te laten tot het basispakket. Met fabrikant Vertex zijn afspraken gemaakt over de prijs. Onderdeel van de prijsafspraak met de fabrikant is dat de details van de overeenkomst vertrouwelijk blijven. Lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®) bij cystische fibrose (CF) wordt vanaf 1 november 2017 vergoed uit het basispakket.
Nieuwe dosering Orkambi® voor jonge CF-patiënten
In april 2018 heeft het Zorginstituut een advies gegeven over een nieuwe dosering van lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®). De nieuwe dosering is ontwikkeld voor kinderen van 6 tot en met 11 jaar.
GVS-advies lumacaftor/ivacaftor (Orkambi®) voor cystische fibrose patiënten van 6 tot en met 11 jaar