Gezamenlijke notitie Zorginstituut en Gezondheidsraad bij advies over vaccinatie tegen gordelroos bij volwassenen boven de 60 jaar

In een gezamenlijke notitie aan de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) leggen de Gezondheidsraad en het Zorginstituut hun overwegingen voor over de inzet van vaccineren tegen gordelroos bij ouderen boven de 60 jaar. Gordelroos is een vervelende ziekte die vooral ouderen treft. Een klein deel van de patiënten krijgt ernstige zenuwpijn die maanden kan aanhouden.
Beide organisaties geven vanuit hun verschillende rollen en taken een advies. Het is aan de staatssecretaris om op basis van beide adviezen een beslissing te nemen. Op dit moment is het advies om (nog) niet te starten met grootschalige vaccinatie van ouderen.

Advies Zorginstituut

Het Zorginstituut heeft al eerder geadviseerd om vaccins tegen gordelroos niet vanuit het basispakket aan te bieden. De reden hiervan is dat er alleen zorg vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) vergoed kan worden aan personen met een directe zorgvraag. Interventies die zijn gericht op selectieve preventie (gericht op groepen met een algemeen omschreven risico zoals leeftijd of geslacht) of collectieve preventie komen niet voor vergoeding ten laste van de zorgverzekering in aanmerking. In het rapport 'van preventie verzekerd' legt het Zorginstituut uit welke preventieve zorg voor wie onder de verzekerde zorg valt.
In een advies van 27 maart 2014 adviseerde het Zorginstituut (toen nog CVZ) om het vaccin Zostavax® niet in het basispakket op te nemen voor ouderen boven de 70 jaar omdat het vaccin bestemd was voor personen zonder directe zorgvraag waarvan ook niet te voorspellen was wie van hen gordelroos zou kunnen krijgen. In 2016 heeft het Zorginstituut in een gezamenlijke notitie met de Gezondheidsraad over de vaccinatie van ouderen tegen gordelroos dit advies herhaald en daaraan toegevoegd dat dezelfde redenatie van toepassing was voor de groep personen van 50 tot 70 jaar. Het feit dat er op dit moment mogelijk een beter vaccin beschikbaar is, verandert niets aan deze zienswijze. Er is om die reden ook nu geen apart rapport opgesteld.
Wanneer er in de toekomst een verzoek komt over het vaccineren van een groep ouderen waarbij een duidelijk afgebakend, individueel risico aan te geven is, zal het Zorginstituut een inhoudelijke beoordeling van die vaccin(s) voor deze indicaties doen.

Advies Gezondheidsraad

Een aantal jaar geleden adviseerde de Gezondheidsraad negatief over vaccinatie van ouderen tegen gordelroos, omdat het destijds enige beschikbare vaccin slechts beperkt bescherming bood. Inmiddels is er een nieuw vaccin beschikbaar gekomen dat 9 van de 10 gevallen van gordelroos voorkomt en in principe ook geschikt lijkt voor mensen met een minder goed functionerend immuunsysteem. De bescherming lijkt lang aan te houden. Dit maakt dat de Gezondheidsraad positief staat tegenover over vaccinatie van ouderen met dit vaccin. De kosteneffectiviteit is bij de huidige prijs echter ongunstig. De Gezondheidsraad vindt dat dit moet verbeteren voordat wordt overgegaan op grootschalige vaccinatie van ouderen. Lees het volledige advies op de website van de Gezondheidsraad.

Aparte adviezen en rollen

Zowel de Gezondheidsraad als het Zorginstituut hebben apart geadviseerd over vaccinatie van ouderen tegen gordelroos. De organisaties hebben verschillende bevoegdheden. De Gezondheidsraad inventariseert de stand van de wetenschap over vaccinaties, en adviseert over een optimale strategie van vaccinaties vanuit een wetenschappelijk perspectief. Het Zorginstituut heeft een adviestaak met betrekking tot eventuele opname van specifieke vaccins in het basispakket waarbij het gaat om geïndiceerde preventie.
De beide organisaties sturen het ministerie van VWS dan ook vanuit hun eigen taak een advies, als ook een gezamenlijk advies. Op basis van deze adviezen en de gezamenlijke notitie neemt de minister of staatssecretaris een besluit over de positionering en financiering van het vaccin of de vaccinatie in het zorgstelsel.
Lees meer over de wijze van werken en de samenwerking op de pagina 'Samenwerking advisering vaccinaties Gezondheidsraad en het Zorginstituut'.