De Wet BIG: Achtergrondinformatie
De Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) is een kwaliteitswet ter bescherming van patiënten. De doelstelling van de wet is tweeledig:
1. Het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van de beroepsuitoefening, en
2. Het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren in de individuele gezondheidszorg.
Alleen als regulering noodzakelijk is
De Wet BIG laat de uitoefening van de individuele gezondheidszorg in principe vrij voor iedereen. Het uitgangspunt van de Wet BIG is dat beroepen niet worden opgenomen in de Wet BIG, tenzij regulering noodzakelijk is om patiënten adequaat te beschermen tegen onzorgvuldig en/of ondeskundig handelen. Dit is het zogenaamd “nee, tenzij” principe. De meeste beroepen die uitgeoefend worden in de individuele gezondheidszorg zijn niet opgenomen in de Wet BIG. Erkenning, status of anderzijds financieel-economische motieven zijn geen reden voor opname in de Wet BIG.
Licht of zwaar regime
Een beroep kan op 2 manieren wettelijk worden gereguleerd. Er is een zogenaamd ‘zwaar regime’ (artikel 3 van de Wet BIG) en een ‘licht’ regime (artikel 34 van de Wet BIG). Op grond van artikel 36a van de Wet BIG kunnen bij wijze van experiment bepaalde categorieën beroepsbeoefenaren bij algemene maatregel van bestuur voor een bepaalde periode zelfstandig bevoegd worden verklaard tot het indiceren en verrichten van in de maatregel aangewezen handelingen.
Voor beroepen in het ‘zware regime’ geldt een beschermde beroepstitel, is het tuchtrecht van toepassing en is het mogelijk om een zelfstandige bevoegdheid voor voorbehouden handelingen toe te kennen. Deze beroepsbeoefenaren zijn verplicht zich te registreren in het BIG-register en elke 5 jaar te her registreren. Voor beroepen in het ‘lichte regime’ geldt alleen een beschermde opleidingstitel.
Criteria voor opname van beroepen in de Wet BIG
Voor opname van een beroep in de Wet BIG (artikel 3, 34 of 36a) moet in ieder geval aan 3 criteria worden voldaan, waarbij verschillende overwegingen van toepassing zijn. De criteria en overwegingen zijn beschreven in de kabinetsreactie op de Tweede Evaluatie van de Wet BIG (Tweede Kamerstuk, vergaderjaar 2014/15, 29 282, nr. 211).
De criteria en overwegingen zijn:
1. Is het beroep gericht op de individuele gezondheidszorg?
- Begeeft het beroep zich in hoofdzaak op het terrein van de individuele gezondheidszorg, zoals bedoeld onder artikel 1 van de Wet BIG?
- Is er direct patiëntcontact?
- Wordt er reguliere zorg geleverd?
2. Is het beroep een basisberoep en is het voldoende onderscheidend?
- Is het een breed basisberoep?
- Is het deskundigheidsgebied voldoende uitontwikkeld en onderscheidend?
- Is er een eenduidige brede Nederlandse opleiding waarvan de kwaliteit afdoende en onafhankelijk geborgd is?
- Is de beroepsgroep van voldoende omvang?
3. Is wettelijke regulering van het beroep noodzakelijk om patiënten adequaat te beschermen?
- Kan de kwaliteit van de beroepsuitoefening niet op andere manieren geborgd worden en zijn er substantiële risico’s voor de patiëntveiligheid?
- Is de beroepsgroep vrij toegankelijk?
Voldoet het beroep aan deze criteria, dan vindt daarna een afweging plaats of het beroep in aanmerking komt voor opname in het ‘lichte’ of het ‘zware’ regime van de Wet BIG.
De criteria voor toepassing van het ‘lichte regime’ (artikel 34 van de Wet BIG) zijn:
- Noodzaak tot publieksrechtelijke regeling van de opleiding; en/of
- Noodzaak voor een voor het publiek herkenbare titel; en/of,
- Toekennen van een functionele zelfstandige bevoegdheid.
De criteria voor toepassing van het ‘zware regime’ (artikel 3 van de Wet BIG) zijn:
- Eén van de criteria voor toepassing van het ‘lichte’ regime; en,
- Toekennen van voorbehouden handelingen aan het beroep; en/of,
- Noodzaak tot publiekrechtelijk tuchtrecht.
Overzicht van wat de Wet BIG regelt
|
‘Zwaar regime’ (artikel 3) (Bijv. Arts, verpleegkundige, tandarts) |
‘Licht regime’ (artikel 34) (Bijv. Diëtist, apothekers-assistent ) |
‘Specialismen’ (artikel 14) (Bijv. Cardiologie, huisartsgeneeskunde) |
‘Experiment’* (artikel 36a) (Bijv. Bachelor Medisch Hulpverlener) |
Andere zorg-professionals (Bijv. Doktersassistent, chiropractor) |
|
|---|---|---|---|---|---|
|
Wettelijk beschermde beroepstitel |
+ | - | + | - | - |
| Verplichte registratie | + | - | + | + | - |
| Tuchtrecht | + | - | + | + | - |
| Wettelijk beschermde opleidingstitel | - | + | - | - | - |
| Mogelijkheid tot het toekennen van zelfstandige bevoegd tot voorbehouden handelingen | + | - | + | + | - |
| Mogelijkheid tot het toekennen van functionele zelfstandige bevoegdheid tot voorbehouden handelingen | + | + | + | - | - |
* Voor zover bij AMvB geregeld.
Voor informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Zorg, team BIG.
Telefoon: 020 - 797 82 27
E-mail: big@zinl.nl