Zorgkosten gaan weer richting oude normaal

De kosten in de Zorgverzekeringswet (Zvw) lijken weer op een normaal niveau te komen in de loop van 2021. Vergeleken met 2020 dalen de verwachte extra coronakosten. De geleverde zorg lijkt in sommige sectoren weer terug te keren naar het niveau van vóór de coronacrisis. Dat blijkt uit de voorlopige cijfers van de ZorgCijfers Monitor over het eerste kwartaal van 2021 van Zorginstituut Nederland.

De foto toont een rij wachtende mensen en personeel met mondkapjes op in de hal van een ziekenhuis.
Beeld: ©Hollandse Hoogte/ANP

Bij sommige vormen van zorg zien we het herstel naar het normale niveau sterker dan bij andere. De kosten van mondzorg daalden in 2020 bijvoorbeeld fors door een gedeeltelijke sluiting van tandartsen. In 2021 zijn de verwachte uitgaven voor mondzorg weer in lijn met de groei van vóór de corona-uitbraak. Bij de medisch-specialistische zorg is dit beeld nog niet te zien. De schattingen hiervan zijn nog onzeker. De totale uitgaven aan het basispakket stijgen in 2021 naar verwachting met € 293 miljoen (0,6%) naar € 48,4 miljard vergeleken met 2020. 

Gemiddelde kosten ziekenhuisopname door corona dalen

Het Zorginstituut schat het totaal aan extra coronakosten in 2020 op € 1,3 miljard. Het valt op dat de gemiddelde kosten per ziekenhuisopname dalen van ruim € 12 duizend in maart naar bijna € 7 duizend in november. De daling komt vooral door een afname in de gemiddelde kosten voor intensive care (ic) per patiënt. Na de eerste golf zijn patiënten minder vaak op de ic opgenomen en duurt de ic-opname minder lang. Mensen die na een ernstige coronabesmetting nog ernstige klachten of beperkingen ervaren, kunnen in aanmerking komen voor vergoeding van paramedische herstelzorg. Dit is zorg om mensen te helpen herstellen van corona. In heel 2020 bedroegen de kosten voor paramedische herstelzorg ongeveer € 8,5 miljoen vanuit het basispakket. In het eerste kwartaal van 2021 bedroegen de kosten al ongeveer € 15 miljoen.

Forse eenmalige daling kosten GGZ

Naar verwachting dalen de kosten voor de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) in de Zvw in 2021 met ruim € 1,3 miljard (29,8%) vergeleken met 2020. Deze daling komt grotendeels door de invoering van een nieuw GGZ-bekostigingssysteem, het Zorgprestatiemodel, per 1 januari 2022. Door administratieve voorbereidingen op het nieuwe systeem zullen GGZ kosten voor 2021 eenmalig lager zijn en verschuiven naar 2022. 

Opnieuw kostenstijging langdurige zorg

De voorlopige cijfers wijzen op een kostenstijging in de langdurige zorg van € 881 miljoen (17,2%) naar € 6 miljard vergeleken met 2020. Dat lijkt een hele grote stijging, maar dat beeld is vertekend. Door uitgevallen zorg door corona waren de kosten ongewoon laag in het eerste kwartaal van 2020. De eerste 3 maanden van 2021 is er aanzienlijk minder sprake van een corona-effect. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2019, is er een gemiddelde groei van 5,7% per jaar. Dat komt onder meer door toegenomen zorg en prijsstijgingen in de Wlz. Daarnaast is er een wettelijke wijziging waardoor GGZ-cliënten uit de Zvw en de Wet maatschappelijke ondersteuning voortaan aanspraak maken op vergoeding uit de Wlz. De cijfers voor de langdurige zorg zijn nog zeer onzeker en nog niet kenmerkend voor het hele jaar.