Hoe krijgen en houden we maatschappelijk aanvaardbare prijzen voor dure medicijnen? In dit rapport geven Zorginstituut Nederland, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) adviezen als antwoord op deze vraag. De 3 partijen werken samen binnen het programma Maatschappelijk Aanvaardbare Uitgaven Geneesmiddelen (MAUG). Met het rapport geven zij een gezamenlijk advies aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Aanleiding: dure medicijnen zetten beschikbaarheid van andere zorg onder druk

Als samenleving zijn we bereid om veel te betalen voor goede medicijnen en gezondheidswinst bij patiënten. En medicijnfabrikanten mogen beloond worden voor innovaties. Maar alsmaar stijgende uitgaven aan en vraagprijzen van dure medicijnen zetten de beschikbaarheid van andere goede zorg onder druk. We kunnen het geld voor de zorg maar 1 keer uitgeven. En soms is er meer gezondheidswinst te behalen op een andere plek in de zorg. Daarom is het belangrijk dat betere afspraken worden gemaakt over hoe we komen tot maatschappelijk aanvaardbare prijzen voor dure medicijnen.

Samenvatting: beter beleid nodig voor aanvaardbare prijzen van dure medicijnen

In het rapport zeggen de 3 partijen dat er beter beleid nodig is voor aanvaardbare prijzen van dure medicijnen. Daarvoor beschrijven ze maatregelen en uitgangspunten om deze maatschappelijke afweging beter te kunnen maken.

  1. Gebruik 6 uitgangspunten voor het bepalen van maatschappelijk aanvaardbare prijzen van medicijnen. 
  2. Neem maatregelen om concurrentie tussen medicijnfabrikanten te vergroten. Hierdoor kunnen prijzen dalen.
  3. Is er geen sprake van concurrentie of een maatschappelijk aanvaardbare prijs? Laat de overheid dan ingrijpen met maximumtarieven en sterker toezicht op de medicijnmarkt. 

Voor het bepalen van de maatschappelijk aanvaardbare prijs zijn 6 uitgangspunten vastgesteld: 

  1. Gezondheidswinst staat voorop: levert een medicijn meer gezondheid op, dan mag het ook meer kosten.
  2. Bij ernstige aandoeningen mag de prijs hoger zijn dan bij minder ernstige aandoeningen.
  3. Is het niet helemaal zeker hoe goed het medicijn werkt? Dan kan de maatschappelijk aanvaardbare prijs lager zijn. 
  4. Hoe meer geld de samenleving in totaal aan één medicijn uitgeeft, hoe lager de maatschappelijk aanvaardbare prijs moet zijn.
  5. Als het aannemelijk is dat de fabrikant de kosten van onderzoek en ontwikkeling heeft terugverdiend, daalt de maatschappelijk aanvaardbare prijs.
  6. Bij minder vernieuwende medicijnen kan de maatschappelijk aanvaardbare prijs lager zijn. 

MAUG-partijen bundelen kennis en expertise

Het Zorginstituut, de NZa en de ACM hebben hun perspectieven en expertise samengebracht. Het Zorginstituut vanuit zijn taak als pakketbeheerder. De ACM vanuit haar kennis over marktwerking en concurrentie. En de NZa vanuit haar inzicht in betaalbaarheid en beschikbaarheid van zorg.