Zorginstituut: traumazorg zwaargewonde patiënten moet beter

Zwaargewonde patiënten moeten direct naar een traumacentrum worden vervoerd. Dat redt mensenlevens en verkleint de kans op blijvende schade bij patiënten. We hebben in Nederland de zogenoemde multitraumanorm, die stelt dat 90% van deze patiënten direct naar een traumacentrum gaat. Maar die norm wordt nu niet gehaald. Het gemiddelde ligt rond de 70%. Dat moet binnen 2 jaar omhoog naar 90%, onder meer door de inzet van een Trauma Triage App en duidelijke afspraken over tussenstops bij ziekenhuizen. Dit schrijft Zorginstituut Nederland in een advies op verzoek van minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De foto toont 2 ambulances die klaarstaan in de ambulancepost om uit te rijden. Een ambulancechauffeur komt aanlopen en bij de rechter ambulance staan 2 ambulancemedewerkers bij het open portier op een lijst te kijken
Beeld: ©ANP

Bijna 1500 patiënten krijgen niet de best passende zorg

In 2021 zijn bijna 1500 zwaargewonde patiënten niet naar een traumacentrum gebracht, terwijl dat wel nodig was. Zwaargewonde patiënten die niet direct in een traumacentrum terechtkomen, hebben een grotere kans op overlijden of blijvende schade. Een traumacentrum is beter toegerust om zwaargewonde patiënten te helpen. Er is bijvoorbeeld altijd een traumachirurg aanwezig.

90% wordt al jaren niet gehaald

De multitraumanorm is niet nieuw. Deze werd eind 2014 al afgesproken, maar uit cijfers van 2021 blijkt dat gemiddeld 30% van de zwaargewonde patiënten niet direct in een traumacentrum terechtkomt. Het advies van het Zorginstituut heet ‘Verder weg omdat het beter is!’ en beschrijft de belemmeringen die het halen van de norm in de weg staan. Het bevat ook aanbevelingen die in samenspraak met partijen zijn opgesteld om deze norm wel te halen.

Doorrijden, ook als het traumacentrum verder weg is

Een belangrijke reden waarom de norm nog niet wordt gehaald, is de afstand naar het traumacentrum. In het advies schrijft het Zorginstituut dat er duidelijke afspraken moeten komen over wel of geen tussenstop bij een ziekenhuis op de route naar het traumacentrum. Ook moet het ambulanceteam onderweg goede ondersteuning van het traumacentrum krijgen, bijvoorbeeld met een videoverbinding. Daarnaast moet worden onderzocht welke rol de traumaheli kan hebben bij voor het vervoer van patiënten.

Trauma Triage App als ondersteuning voor de ambulanceprofessional

Een andere reden waarom de norm nog niet wordt gehaald, is dat het heel lastig is om op straat de ernst van de verwondingen te bepalen. De Trauma Triage App (TTapp) kan ambulanceprofessionals  hierbij helpen. De app is ontwikkeld door UMC Utrecht en helpt ambulanceprofessionals om vast te stellen of patiënten naar een traumacentrum moeten. Uit onderzoek van UMC Utrecht blijkt dat de TTapp er in de praktijk aan bijdraagt dat meer patiënten in het juiste ziekenhuis terechtkomen. Ambulanceprofessionals hebben ook behoefte aan meer terugkoppeling vanuit de ziekenhuizen, zodat zij daarvan kunnen leren. De ziekenhuizen moeten zich hier extra voor inspannen.

Elk jaar beter op weg naar passende spoedzorg

Op basis van de verbeteringen die al zijn uitgevoerd, aangevuld met de aanbevelingen uit het advies, verwacht het Zorginstituut dat in 2023 gemiddeld 80% van alle zwaargewonde patiënten direct naar een traumacentrum wordt gebracht. Vanaf 1 januari 2025 moeten alle zorgregio’s kunnen voldoen aan de multitraumanorm. Dit betekent dat minimaal 90% van alle zwaargewonde patiënten direct in een traumacentrum terechtkomen. Zorgbestuurders, ambulance- en zorgprofessionals moeten afspreken hoe zij samen de spoedzorg voor multitraumapatiënten in de regio beter gaan organiseren. En zorgverzekeraars en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) moeten partijen daarbij actiever ondersteunen.

Over Zorginstituut Nederland

Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.