Behandeling bij rokende COPD-patiënt weinig zinvol

Bij COPD-patiënten moet intensiever ingezet worden op leefstijlinterventies, vooral gericht op stoppen met roken. Een vijfde van de patiënten met chronische bronchitis en longemfyseem (COPD) rookt. Maar behandeling is nauwelijks zinvol bij patiënten die (blijven) roken. Het is cruciaal dat zowel zorgverleners als patiënten het belang hiervan inzien en hiernaar handelen. Dit concludeert het CVZ op basis van de “Pakketscan COPD”, die het deze week aan minister Schippers van VWS heeft aangeboden.

Patiënten actief ondersteunen

COPD-patiënten hebben in hun behandeling zelf een centrale rol: zij moeten iets doen om hun klachten te verminderen en zich aan de afspraken te houden die zij samen met hun zorgverleners maken. Zorgverleners op hun beurt dienen COPD-patiënten te motiveren om met roken te stoppen en hen hierbij actief te ondersteunen. Niet alle patiënten met COPD krijgen door hun zorgverlener genoeg leefstijlinterventies aangeboden, terwijl die wel deel uitmaken van het basispakket. Ze krijgen onvoldoende stoppen-met-rokenadviezen, beweegadviezen en voedingsadviezen.

Basispakket grotendeels toereikend

In de Pakketscan COPD concludeert het CVZ verder dat het verzekerde basispakket voor COPD wél grotendeels toereikend is. Het basispakket dekt namelijk het merendeel van de zorg die volgens richtlijnen nodig is en waar patiënten om vragen. Sommige patiënten willen wel meer (begeleid) bewegen, maar ervaren als drempel dat de eerste twintig sessies fysiotherapie voor eigen rekening komen. De benodigde huisartsenzorg en medisch-specialistische zorg worden echter wel volledig vergoed, en ook vrijwel alle medicijnen voor COPD die in de huidige praktijk gebruikt worden, kunnen via de basisverzekering vergoed worden.

Overbehandeling geneesmiddelen

Wel is er soms sprake van overbehandeling met geneesmiddelen. Een deel van de COPD-patienten krijgt verzekerde zorg waar ze geen behoefte aan hebben, die onnodig duur is of waarvan de effectiviteit betwijfeld wordt. Overbehandeling met inhalatiecorticosteroïden (medicijnen met een ontstekingsremmende werking) komt regelmatig voor doordat artsen de behandeling van COPD-patiënten te vaak met een combinatiepreparaat (luchtwegverwijder en inhalatie- corticosteroïden) beginnen. Ook krijgen patiënten te vaak antibiotica voorgeschreven en wordt er zuurstofbehandeling gegeven aan patiënten die roken (terwijl dat niet effectief en (brand-)gevaarlijk is).

Diagnose COPD

In Nederland hebben ruim 320 duizend mensen de diagnose COPD. Bij COPD zijn de longen chronisch ontstoken en beschadigd, waardoor de luchtwegen vernauwd zijn. Wie COPD heeft, komt vaak adem tekort. Genezen van COPD is helaas nog niet mogelijk. Met de juiste behandeling en leefstijlaanpassingen (zoals stoppen met roken) is het verloop van de ziekte wel te beïnvloeden.

In de reeks pakketscans gaat het CVZ voor veel voorkomende ziekten na of het pakket aan verzekerde zorg toereikend en toegankelijk is.