CVZ onderzoekt functioneren PGB-bemiddelingsbureaus
Een meerderheid van de PGB-bemiddelingsbureaus heeft een werkwijze die voldoet aan algemene kwaliteitscriteria. Een deel van de bureaus biedt echter risicovolle combinaties van diensten aan. Bijvoorbeeld budgetbeheer én zorgverlening, waardoor het risico op belangenverstrengeling ontstaat. Ook kan een PGB-klant zo onvoldoende toezicht houden op de besteding van zijn persoonsgebonden budget. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) adviseert de staatssecretaris van VWS daarom om het budget voortaan alleen over te laten maken op de bankrekening van de budgethouder.
Eén op de tien PGB-houders neemt een dienst af
Het CVZ heeft op verzoek van de staatssecretaris van het ministerie van VWS onderzoek gedaan naar de activiteiten en de kwaliteit van de PGB-bemiddelingsbureaus. Dit zijn bureaus die aan (potentiële) budgethouders diensten aanbieden die te maken hebben met het verkrijgen, besteden, beheren of behouden van het persoonsgebonden budget (PGB). Inmiddels maken ongeveer 10 duizend mensen - bijna 10% van de ruim 100 duizend budgethouders - gebruik van deze bureaus.
Belangenverstrengeling
Bijna de helft van de bureaus biedt een risicovolle combinatie van diensten aan. Bijvoorbeeld combinaties waarbij zowel hulp bij aanvraag als zorgverlening wordt geboden, of waarbij zowel zorgverlening als budgetverantwoording plaatsvindt. Dit brengt belangenverstrengeling met zich mee, waardoor het risico op een oneigenlijke werkwijze en mogelijke fraude toeneemt.
Probleembureaus
Ook de wijze waarop sommige bemiddelingsbureaus omgaan met partijen die een rol hebben in de uitvoering van het PGB – zoals indicatiestellers van CIZ en medewerkers van zorgkantoren - is soms ver onder de maat. Hoewel zij met een meerderheid van de bureaus prima contacten onderhouden, zijn er bureaus die voor veel problemen zorgen. Het gaat hierbij onder meer om hinderlijk gedrag, obstructie van een goede procesgang en bedreiging van indicatiestellers.
Maatregelen
Vooruitlopend op de afronding van het onderzoek gelden per 1-1-2009 al de volgende maatregelen:
- De budgethouder is verplicht om het verantwoordingsformulier zelf te ondertekenen. Daarmee wordt bereikt dat ook een budgethouder die gebruik maakt van de diensten van een bemiddelingsbureau zicht krijgt op de feitelijke besteding van zijn budget.
- In de PGB-regeling is nu duidelijk vastgelegd dat het PGB niet besteed kan worden aan de bemiddeling bij het aanvragen van een indicatie of het beheer van het PGB. De rol van de bemiddelingsbureaus is daarmee weer teruggebracht tot de oorspronkelijke rol van zorgbemiddelaars.
- De door de budgethouder gemaakte kosten dienen redelijk te zijn naar de Nederlandse marktomstandigheden. Deze nieuwe bepaling stelt zorgkantoren in staat om in te grijpen op het moment dat bemiddelingsbureaus onredelijk hoge kosten voor hun diensten rekenen.
CVZ-advies
In aanvulling op deze maatregelen adviseert het CVZ de staatssecretaris van VWS om in de PGB-regeling een bepaling op te nemen die de zorgkantoren verplicht om het toegekende PGB over te maken op een bankrekening waarover uitsluitend de budgethouder of diens wettelijk vertegenwoordiger het beheer heeft. Het CVZ vindt dat er op dit moment veel problemen ontstaan doordat de budgethouder - door het afgeven van één machtiging aan het bemiddelingsbureau - de bevoegdheid overdraagt om het PGB te ontvangen, te besteden en hierover verantwoording af te leggen. De budgethouder is daarmee de binding kwijt met zijn eigen persoonsgebonden budget, maar blijft wel formeel verantwoordelijk voor de besteding en de verantwoording van het PGB en wordt door het zorgkantoor op die verantwoordelijkheid aangesproken bij onvoldoende functioneren van het zorgkantoor. Door het budget over te maken naar de budgethouder en het verantwoordingsformulier door de budgethouder te laten ondertekenen, is de binding tussen budgethouder en het PGB weer hersteld.
Ook zal het CVZ bevorderen dat het kwaliteitskeurmerk , dat budgethoudersvereniging Per Saldo en de Stichting De Ombudsman momenteel ontwikkelen, onder de aandacht gebracht wordt in het voorlichtingsmateriaal dat potentiële budgethouders ontvangen.